12 Ocak 2009 Pazartesi

İnşaat sektörüne yönelik 4000'in uzerinde kitap ve dokuman

4000'in uzerinde kitap ve dokumana asagidaki adresten ulasabilir, dilediginiz dosyalari bilgisayariniza hemen yukleyebilirsiniz.

http://www.1insaat.com/g/sektorel_dokumanlar

Not: Kitap ve dokumanlarin goruntulenebilmesi icin 1insaat.com platformuna kullanici adi ve sifre ile giris yapilmasi gerekmektedir.

Bilgisayariniza yukleyebileceginiz kitap ve dokumanlardan bir kismini asagida bulabilirsiniz.

Konusma Ingilizcenizi Gelistirmenizi Saglayacak Rehber Kitap http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=37047
İnşaat Mühendisliği ile ilgili tüm formüller http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=1808
Excel'i daha verimli kullanmak icin 300 faydali ipucu http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=38888
Is Gorusmelerinde En Cok Sorulan 50 Soru ve Yaniti http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=38903
Deprem Muhendisligi El Kitabi http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=27103
3D Static And Dynamic Analysis Of Structures http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=28776
10 Dakikada Proje Yonetimi Rehberi http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=33858
Muhendislik Sozlugu http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=28530
Her İnşaat Mühendisinin elinin altında bulunması gereken 86 Sayfalık bir el kitabi http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=30209
Son haliyle 4857 sayılı iş kanunu http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=32754
Primavera El Kitabi http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=27057
Celik Demiryolu Koprulerinin Tasarimi ile ilgili rehber kitap http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=33541
Proje Yonetimi ile ilgili e-kitabi http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=27141
Insan Kaynaklarinin Planlanmasi ve Yonetimi http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=29624
Celik Konstruksiyon El Kitabi http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=28082
Planning and designing your home landscape http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=33522
Handbook of water and wastewater treatment technologies http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=32195
Insaat Proje Yonetimi El Kitabi http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=34480
Proje Yonetimi icin Stratejik Planlama http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=34490
Türk Yapı Sektörü Raporu 2007 http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=26077
Depreme dayanikli yapi tasariminda temel ilkeler http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=30178
MS Project 2000 El Kitabi http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=37049
Insaat Yonetimi Sozlugu http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=27140
Hakedis Nasil Hazirlanir http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=29919
Structure of Materials http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=27231
Insaat islerinde adamxsaatler http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=28874
Deprem Bolgelerinde Yapilacak Yapilar Hakkinda Esaslar http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=20714
Insaat Muhendisliginde cok kullanilan teknik bilgiler, tablo ve abaklar http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=30209
Insaat sektorune yonelik Ingilizce Rusca Sozluk http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=27951
Design of prestressed concrete slabs http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=33602
Projeler İçin Belediyelerden İmar Ruhsatı Nasıl Alinir? http://www.1insaat.com/tribe/textdetail?id=33331
Teknik Sartname hazirlamanin puf noktaları http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=31788
Hakedis nedir, nasil tanzim edilir, nasil odenir, kimler kullanir? http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=32849
Celik Yapilar ve Tasarimi http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=32493
Handbook of water and wastewater treatment technologies http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=32195
Temel Afet Bilinci El Kitabı http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=29494
Yılbasi icin 475 Hediye Sepeti Onerisi / 475 Gift Basket Ideas http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=39637
Photoshop El Kitabi http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail/id/39592
Olmeden Once Okumaniz Gereken 1001 Kitap http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=39527
Autocad 2002'ye Giris http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=39551
Avrupa Kaynak Standartları http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=39556
Autocad 2002 ile Modelleme http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=39552
Yabanci Dil Sinavi (YDS) 1995-2005 Yillari Arasinda Cikan Tum Sorular ve Yanitlari http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=39503
Celik Projelerinin Cizimlerinde Dikkat Edilecek Hususlar http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=39329
Evinizi Deprem Hasarindan Korumak Icin Basit Cozumler http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=39436
Bilgisayar Montaj Klavuzu http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=39373
180 Soruda Windows Problemlerinin Cözümü http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=39371
MS Excel 2003 El Kitabi http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=39128
MS Word 2003 El Kitabi http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=39129
MS Powerpoint 2003 El Kitabi http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=39130
ISO 9001 Egitim Sunumu http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=39068
ISO 14001 Egitim Sunumu http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=39066
OHSAS 18001 Egitim Sunumu http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=39067
Facebook'u isinizde kullanarak nasil daha fazla para kazanabilirsiniz http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=39211
Basarılı Bir Proje Yonetimi Icin Oneriler http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=39356
Temel Ingilizce Ogrenim Kitabi http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=39353
Arazide Olcme Islerı Nasıl Yapılır? http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=39332
AutoCAD Ders Notlari http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=39331
Ornek Betonarme Hastane Projesi http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=39323
Windows XP'yi verimli kullanmak icin 100 ipucu http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=39304
TOEFL Sınavında Basarılı Olmanın Sırları http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=39305
Insaat Muhendisligi El Kitabi http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=39306
Bilgi Teknolojilerinde Proje Yonetimi http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=39271
Insaat Muhendisligi Ogrencilerinin Yararlanabilecegi Ornek Staj Defteri http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=39281
Insaat Muhendisligi Ogrencilerinin Yararlanabilecegi Ornek Betonarme Projesi http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=39285
Planlı ve Etkili Yazmanın Püf Noktaları http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=39235
Mimari ve Yapi Teknolojileri Sozlugu http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=38988
Iyi Bir Proje Yonetimi Icin Kontrol Listesi http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail/id/39236
8 Farklı Dilde Futbol Sozlugu http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail/id/39212
PCnizde karsilasabileceginiz 100 hata mesajinin cozumu http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=39206
Iyi bir yonetim icin ipuclari http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=39207
Problem Cozme Teknikleri http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail/id/39209
Proje Yonetimi Sertifikasyon Sinavina Hazirlik http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=39069
Turkiye'de yatirim yapmak isteyenler icin rehber kitap http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=37773
İnşaat Sektörü / Sorunlar ve Çözüm Önerileri http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=37338
2009 yili icinde Istanbul ve Turkiye'de Değerlenmesi Beklenen Bölgeler http://www.1insaat.com/tribe/textdetail?id=37802
Hakedisler ve Is Teslimati http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=39016
Herkes Icin Fizibilite http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=39017
Fotograflari ile Dünyanın En Büyük ve En Yüksek Binalari http://www.1insaat.com/tribe/textdetail?id=38911
Basarili bir is mulakati icin ozgecmis nasil hazirlanir? http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail/id/38960
Yabanci bir dili kendi kendinize nasil kolay, hizli, masrafsiz ve keyifle ogrenebilirsiniz? http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=38961
Google Aramalarinizi Kolaylastiracak 55 Ipucu http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail/id/38959
Daha Etkili Bir İlan Hazirlamak İçin 10 Metod http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=38943
Excel ile finansal analiz tablolarinin hazirlanmasi http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=38944
Finansal Terimler Sozlugu http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=38945
Is yazismalarinda dikkat edilecek hususlar http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=38922
Farkli Bir Yonetici Olmanin Yollari http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=38920
Bir is planı nasıl hazırlanır http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=38921
Akademik Yazim Kurallari http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=38919
Proje Yonetiminin Prensipleri http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=38905
Proje Yonetimi Ile Ilgili 60 Slaytlik Sunum http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=38904
Adım adım bir yapının doguşu http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=38886
Becoming a Better Project Manager / Daha Iyi Bir Proje Muduru Olmak Icin http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=38887
Yuksek yapilarin insaasinda dikkat edilmesi gereken hususlar http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=38827
Iyi bir yonetici olmanın anahtarları http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=38825
Konut satın alırken nelere dikkat edilmeli? http://www.1insaat.com/tribe/textdetail?id=38798
Kisisel Gelisim ile Ilgili Kitap Ozetleri ve Makaleler http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=38824
Borsaya Baslayanlar Icin Altin Kurallar http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=38820
Kira kontrati hazirlanirken dikkat edilmesi gereken hususlar http://www.1insaat.com/tribe/textdetail/id/32007
Bsi - Guide To Project Management In The Construct http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=29038
Beton karisim hesabi ile ilgili pratik bilgiler http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=29768
Demir Çelik Sektörü Analizi 2008 http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=38622
Sekillerle Beton Dokum Teknigi http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=29682
Turkiye'nin en buyuk 500 sirketinin iletisim bilgileri http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=30079
Cok Katli ve Cok Amacli Yapilarda Tesisat, Tasarim, Isletme ve Guvenlik Sorunlari http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=38591
Statik-Betonarme Proje Kontrol Esasları http://www.1insaat.com/tribe/textdetail?id=38600
Beden dili ile karsinizdakilerin dusuncelerini nasil okursunuz? http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=35973
Handbook of water and wastewater treatment technologies http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=32195
Aklin Gucu - Sinirsiz potansiyelinizi nasil kullanabilir ve kontrol edebilirsiniz? http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=35974
Fizik ve Muhendislik Icin Matematik Modeller http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=36217
Radye Temel Tasariminda Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=37902
Yapi Teknolojileri ilgili bir sunum http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=37901
SAP 2000 ile Yapi Sistemlerinin Cozumu http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=37913
Is Sagligi ve Guvenligi ile ilgili isinize yarayacak bir rehber http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=37840
Yonetim Sozlugu / Management Glossary http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=37850
Liderlik icin matematik oyunlari http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=36250Kalite
Yonetim Sisteminde Ic Tetkik Soru Listesi http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=30679
Turkiye'de yatirim yapmak isteyenler icin rehber kitap http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=37773
Ihracatcinin El Kitabi http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=37785
Basarili Rapor Yazmanın Incelikleri http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=35954
Makine Muhendisligi El Kitabi http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=36223
Ic Mimari El Kitabi http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=36925
Zekanizi Gelistirmek Icin 500 Zeka Oyunu http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=36906
Beyninizi Canli Tutmak Icın 83 Alistirma http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=37045
Depreme Dayanıklı Yapı Teknikleri http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=30449
Insaat Yonetim Sozlugu / Construction Management Glossary http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=27140
Aramalarda firmanizin web sitesinin ilk 10 siraya gelmesini nasil saglayabilirsiniz? http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=35969
Zaman Yonetimi ile ilgili merak ettiginiz hersey http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=37421
Risk Yonetimi ve Insaat http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=37130
Kazik Temellerin Tasarimi http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=37335
Internet Pazarlamasinin Puf Noktalari http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=36718
Elektrikle Ilgili Hesaplamalarin Yer Aldigi El Kitabi http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=36902
Ic Mekan Aydinlatma Tasarimi El Kitabi http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=36922
Denetci Mimar/Muhendis Belgesi Almak Icin Gerekli Evraklar http://www.1insaat.com/tribe/textdetail?id=36898
Beton Sozlugu (Ingilizce - Turkce) http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=36832
Beton Sozlugu (Turkce - Ingilizce) http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=36831
Ic Mimari El Kitabi http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=36925
Konut Alacaklar Ne Yapmalı? 25 Soruda Risk ve Fırsatlar http://www.1insaat.com/tribe/textdetail?id=36489
Yapi Malzemelerinin Guncel Fiyat Listesi http://www.1insaat.com/tribe/documentdetail?id=37112

2 Ocak 2009 Cuma

E-Posta ile pazarlamada doğrular ve yanlışlar

E-Posta ile pazarlamada doğrular ve yanlışlar

E-posta ile pazarlama nedir

E-Pazarlama , müşterilere veya potansiyel müşterilere ulaşarak onlara şirket,marka ,ürün ve hizmetler hakkında bilgi vermek için internet üzerinden yapılan aktivitedir.

E-Pazarlama daha küçük maliyetle yeni pazarlara ürün ve hizmetlerinizi satmanızı ve adınız ve markanızın tanınırlığını artırmanızı sağlar

E-posta ile mesaj iletmenin avantajları

Daha pratik
Daha düşük maliyetli
Güvenli (Kaç kişiye ulaştığını net bilebilirsiniz)
Modern (Kurumsal imajınıza olumlu katkıda bulunur)
Çevreci (Kağıt harcanmasına neden olmaz)
Yer ve zaman sınırını ortadan kaldırır
Nihai müşteri ile birebir ilişki imknaı sağlar
Müşteri veri tabanınızı genişletme imkanı sağlar
Herhangi bir reklam ajansına ihtiyaç duymadan e-posta ile pazarlama yapabilirsiniz
E-posta ile pazarlama işini iyi yönetirseniz pazar payınızı büyütebilirsiniz

E-posta ile pazarlama mesajları neleri içerebilir

Tanıtım duyuruları
Kampanyalar
İndirim – Promosyon duyuruları
Yeni ürün veya hizmet bilgilendirmeleri
Açılış haberleri
Fuar katılım bilgilendirmeleri

Etkili bir reklam mesajı nasıl olmalı

Mesajınızın konu (subject) bölümüne, ikna edici ve güven uyanırıcı bir satır yazın

Konu başlığı 40 karakteri aşmasın

Mesajınıza değer yaratan bir içerik ekleyin Konu satırında bu içeriği öne çıkarın. E-posta aracılığıyla göndereceğiniz ücretsiz bir bülten oluşturun. Ve bu e-posta aracılığıyla, internet kullanıcılarına değer sunun. Sektörünüzden haberler, pazara sunulan yeni ürünlere ilişkin bilgi veya yöneticilerin ilgisini çekecek analizler, e-posta aracılığıyla göndereceğiniz bülteni değerli kılacaktır. Bu da, e-posta listenizde yeralan adreslerin sahiplerinin şikayetlerini minumuma indirgeyecektir.

Mesajınız kısa ve anlaşılır olsun. Okuyucularınızın çok fazla zamanı ve ona bu mesajı neden gönderdiğinize ilişkin ayrıntılı bir bilgisi yok. Ayrıca internet kullanıcıları sabırsızdırlar. Mesajınızı net, konuya sözü dolaştırmadan giren bir dille yazın.

Mesajınızda tek bir konuyu anlatın. E-posta pazarlamasının kuralları, her şeyden sözeden e-posta mesajlarının hiç bir etkinliğinin olmadığını söylüyor. Nedeni basit: E-posta'ınızı muhtemelen iş hayatının koşuşturmacası içinde açacak olan okurlarınızın dikkat süreleri son derece sınırlı olacaktır. O nedenle, birden fazla konudan söz etmeniz kaçınılmazsa, bunu, ayrı ayrı e-posta'larla yapın. Tek bir konu bulun ve onu ikna edici ve özlü biçimde anlatın.

Sunduğunuz fırsattan nasıl yararlanacağını tarif edin.

Mesajınızda ürün ve hizmetlerinizdeki indirim veya fırsatlardan bahsediyorsanız bunlardan yararlanabilmeleri icin bir son tarih belirtin

Mesaj ile ilgilenen kullanıcıların gerektiğinde firmayla ilişkiye geçebilmek amacıyla ihtiyaç duydukları bilgiler mutlaka verilmelidir.

Mesajda her zaman için firmayı tanıtan bir kimlik bilgisi bölümü bulunmalıdır

E-posta ile pazarlamada amaç

E-posta ile pazarlamada amaç müşteriyi beklemek yerine ona direkt olarak ulaşmaktır
Kişinin ilgisini bu e-postaya yanıt verebilecek kadar çekebilmektir

Başarılı bir e-posta pazarlaması için sorulacak sorular

Hangi hedef kitleye ulaşmak istiyorsunuz? Etkin sonuç almak için hedef kitlenizi, işin başında tam olarak tanımlayın. Mail adresi satan kuruluşlardan alınan mail adreslerinin çoğu direkt hedef kitlenize yönelik değildir. Hedef kitlenize ulaşmayan mesajlar firmanıza yönelik olumsuz bir imaj yaratacaktır.

E-posta alıcıları ile nasıl bir iletişim kurmak istiyorsunuz?

E-postanızın formatı ne olacak? Özel bir fırsatı mı anlatacakınız yoksa, firmanızın online broşürünü mü göndermek istiyorsunuz?

E-postanızda görsel unsurlar olacak mı? HTML formatında mı yoksa metin formatında mı olacak

E-postanızın uzunluğu ne kadar olacak?

E-pazarlama için kullanacağınız e-posta adreslerine ne şekilde ulaşacaksınız? Sadece sizin veri tabanınızdaki adresleri mi kullanacaksınız yoksa mail adresi satışı yapan firmalardan mail adresleri mi satına alacaksınız. Ya da tanıtımınız için sektore yönelik bilgi paylaşımında bulunan e-posta gruplarını mı kullanacaksınız.

E-mail listesine gönderimi firma içi mi yapacaksınız yoksa bu alanda konunun uzmanları ile mi çalışacaksınız?

E-posta ile pazarlamada yapılan yanlışlar

Kullanılmayan maillere gönderilen mesajlar hem şirket serverınızı ağırlaştırır hem de adresinizin spam listesine alınmasına neden olur.

E-posta gönderimi sonrasında yapılması gerekenler

Tanıtım mesajları sonrasındaki soru ve taleplere cevap vermek üzere uzman bir kişinin görevlendirilmesinde fayda vardır.

Etkili bir tanıtım mesaj serisiyle mesaja dönüş yapan potansiyel müşterilerle yeni bir müşteri grubu oluşturabilirsiniz.

Firmanızın ürün ve hizmetlerine yönelik e-bültenini hazırlayıp belli periyodlarla müşterilerinize ve ilgili posta gruplarına iletebilirsiniz.

E-posta ile pazarlamada süreklilik önemlidir. E-posta pazarlama çalışmanızın süreklilik içermemesi durumunda sadece çalışmanızın olduğu dönemlerde yeni müşteri kazanabilirsiniz. Ayrıca süreklilik mevcut müşterileriniz tarafından hatırlanırlığınızı da arttıracaktır.

Son Söz

E-posta ile pazarlama genel giderden çok geleceğe yönelik bir yatırımdır.

Hazırlayan:
Cem KAFADAR
İnşaat Mühendisi (ITU-1987)

İnşaat Projelerinde Taşarona İhale Edilecek İşlerde Dikkat Edilecek Hususlar

Taşaron Tedarik Programı

1. Taşaron tedarik programı hazırlanmalı, ihaleler bu program çerçevesinde yapılmalıdır.
2. Taşaron tedarik programı, iş programı ile uyumlu olmalıdır
3. Birbirine yakın ve sorumlulukları birbiri ile ilgili işler mümkün olduğunca aynı paket altında toplanarak, aynı taşarona ihale edilmelidir.

Teklif İsteme Hazırlığı

4. Toplanacak tekliflerin değerlendirilmesinde de kullanılmak üzere, birim fiyat analizleri önceden yapılmalıdır.
5. Birim fiyat analizi, birim imalatın üretilebilmesi için kullanılan kaynakların nitelik ve miktarlarının ayrıntılı dökümünü ve rayiç bedellerini içermelidir.
6. İhale edilecek işler için ihale dosyası hazırlanmalı, ihale dosyasında, sözleşme taslağı, teknik şartname, projeler, fiyat tarifleri ve miktarları, iş programı bulunmalıdır.
7. Teklif istenecek firmalar belirlenmelidir.
8. Teklif istenecek firmaların, firma olarak faaliyet süreleri bilinmelidir.
9. Teklif istenecek firmaların halen taahhüdündeki işler bilinmelidir.
10. Teklif istenecek firmaların daha önce tamamlamış olduğu işler bilinmelidir.

Teklif İsteme ve Değerlendirme

11. Taşaronlardan teklif istenen işin ihale dosyasında, sözleşme taslağı, teknik şartname, projeler, fiyat tarifleri, miktarları ve iş programı bulunmalıdır.
12. Teklif istenecek iş iyi tarif edilmeli, işin toplam miktarı doğru verilmeli iş miktarının teklif birim fiyatını etkileyeceği unutulmamalıdır.
13. Taşaronlardan sadece birim fiyat teklifleri alınmamalı, birim fiyatların analizi de istenmelidir. Bu çalışma taşaronların birim fiyat mukayeselerinin daha sağlıklı olarak yapılmasına imkan vereceği gibi, işin kapsamı ve teknik şartnamesi konusunda yanlış anlamaları da ortadan kaldıracak, ayrıca taşaronun işi analiz edebilme, dolayısıyla beklenen düzeyde yerine getirme becerisi de bir anlamda değerlendirilmiş olacaktır.
14. Taşaronlardan istenen tekliflerde, taşaronun işini yönetme, kontrol etme ve bu hususlar için eleman tahsisi konusu üzerinde de durulmalı, kısaca taşaronun iş yapma yöntemi ve işe yaklaşımı hakkında bilgi istenmelidir.
15. Yeterli sayıda firmadan teklif alınmasına dikkat edilmelidir.
16. Teklif alınan firmalarla ilgili karşılaştırma tabloları hazırlanmalı, karşılaştırmanın aynı baz ve şartlarda yapılmasına dikkat edilmelidir.
17. Teklif alınan firmalar için hazırlanan karşılaştırma tablolarında taşaron seçim nedeni belirtilmelidir.
18. Taşaron fiyatlarının aynı mertebelerde olması halinde, rekabet unsurlarından yararlanılmalı, ancak maliyet ve piyasa fiyatlarının altına inme konusunda taşaronlar zorlanmamalıdır.
19. İhale edilen işin maliyeti bütçe fiyatlarına göre mukayese edilmelidir.

Sözleşme

20. Taşaronlar için tip sözleşmeler hazırlanmalıdır.
21. Yapılan sözleşmelerde, işverenle yapılan sözleşmedeki bütün şartlar göz önünde tutulmalı, tüm sorumlulukları her zaman taşarona devretmek mümkün olmasa bile, öncelikle işlerin teknik şartları, ödemeler, işin yapılma süresi, ikmal tarihi, sorumluluklar ve şantiyedeki düzenin sağlanması ie ilgili kurallar unutulmamalıdır.
22. Ayrıntılı iş programı yapılarak bütün işlere ait taşaron sözleşmelerinde işe başlama, gelişme ve işin sona erme tarihleri tespit edilmelidir. Bu iş programı taşaron sözleşmelerinde yer almalı, taşaron imalatları arasındaki geçiş noktaları net olarak belirlenip, iş programı taşaronlar arasındaki sorumluluğu da ifade etmelidir.
23. Malzeme işveren tarafından temin ediliyorsa, sözleşmelerde fire oranları konmalı ve fireli malzeme tanımı yapılmalıdır.
24. Taşarondan yeterli avans ve iş bitim garantileri alınmalıdır.
25. Taşaronun sözleşmesel iş süresi ve zaman dilimi iş programı ile uyumlu olmalıdır.
26. Şantiyede aynı iş için farklı taşaronlara farklı fiyatlar oluşturulmamalıdır.

Hazırlayan:
Cem KAFADAR
İnşaat Mühendisi (ITU-1987)

İnşaat projelerinde maliyet kontrolüne yönelik püf noktaları

İnşaat projelerinde maliyet kontrolüne yönelik püf noktaları

PROJE GELİŞTİRME AŞAMASINDA MALİYET KONTROLÜ

1. Projelendirmede gereksiz malzeme kullanımı ve detaylar, işin başında yapılan gereksiz maliyet artışıdır. Bu nedenle özellikle götürü bedelli işlerde sözleşme ve şartname gereklerinden fazla malzeme ve işçilik kullanılmasına neden olacak sistem ve detaylardan kesinlikle kaçınılmalıdır.
2. İşe başlamadan önce projelerin en ince detayına kadar hazırlanmış olması, uygulamada gereksiz maliyet oluşumlarını büyük ölçüde engeller. Bu nedenle projelerin tüm detayları ile uygulamaya yetişmesi temin edilmelidir.
3. Proje değişikliklerinin mali boyutunun gelir ve gider açısından sonuçları mutlaka analiz edilmelidir.
4. Projeye yönelik maliyet kontrol imkanlarının işin ilerlemesine paralel olarak azaldığı unutulmamalıdır.

UYGULAMA AŞAMASINDA MALİYET KONTROLÜ

Alt müteahhitler ve maliyet kontrolü

Alt müteahhit maliyetlerinde, maliyet kontrolü yapabileceğimiz en önemli safha, işin rekabet koşulları da dikkate alınarak ihale edilmesi, fiyat artışları için izlenecek politikaların doğru belirlenmesi ve sözleşmeye yansıtılması, iş başladığında ise sözleşme koşullarının takibi ve uygulamasıdır.

5. İhale edilecek işin birim fiyat analizleri hazırlanmalıdır.
6. Alt müteahhitlerin teklif birim fiyatlarının analizi istenmeli, alt müteahhitlerin analizleri mukayese edilerek, fiyatlarının doğruluğu irdelenmelidir.
7. Özellikle tasarımı ve yapımı birlikte ihale edilen işlerde (elektrik,mekanik gibi) tasarımın, optimum olduğu teyid edilmeli, alt müteahhidin iş miktarını veya hacmini artırmak için dizayn çalışmasında gereksiz uygulamalara gidebileceği dikkate alınmalıdır.
8. İşe ilişkin işverene karşı risklerin mümkün olduğu ölçüde alt müteahhitlere aktarılmasına dikkat edilmelidir.

Malzeme alımları ve maliyet kontrolü

9. Öncelikle malzeme kullanım planı çıkartılmalı, malzeme kullanım planı ile uyumlu bir satın alma planı doğrultusunda alımlar yapılmalıdır.
10. Alımı yapılacak malzemenin teklifleri bütçe ile mukayese edilmeli, malzeme seçiminde teknik şartnameye uyan daha uygun alternatifler aranmalı ve değerlendirilmelidir.
11. Acil alımlar genelde fiyat düşünülmeden en yakın yerden yapılır. Bu nedenle acil alım gerektirmeyecek şekilde satın alma planlaması yapılmalı, asgari stok seviyeleri belirlenmelidir.
12. Malzeme ihtiyacı iyi tespit edilmeli, bu tespitte olası fire oranları da dikkate alınmalı, gereksiz fazla / eksik alımlardan kaçınılmalıdır.
13. İş bitiminde elde fazla malzeme kalmamasına dikkat edilmelidir.

Elde fazla malzeme kalması genelde;
• Projede sonradan oluşan değişikliklerden
• Programın eksik malzeme nedeniyle etkilenmemesi için yapılan gereğinden fazla alımlardan
• İhtiyaç tespiti veya alımlarda yapılan hatalardan kaynaklanır.

Bu nedenle;
14. Projenin değişme ihtimali olması halinde, bu değişiklikten etkilenebilecek alımlar yapılmamalı veya işverenin onayı ile yapılmalıdır.
15. İhtiyaç tespiti sağlıklı bir metraj çalışması gerektirir, dolayısıyla alım safhasında metraj çalışmaları netleştirilmeli, tahmini metrajlara göre alım yapılmamasına dikkat edilmelidir.
16. Alımlarda hatayı önlemek için istenen malzeme iyi tarif edilmeli, gelen siparişler ambar sorumlusunun dışında siparişi veren kişinin de miktar ve kalite kontrolünden geçmelidir.
17. İşin her aşamasında ihtiyaç duyulan malzeme ve stoktaki malzeme kontrolü titizlikle yapılmalıdır.

Malzeme kayıpları ve maliyet kontrolü

18. Ara kesitlerde ve iş sonlarında malzeme zayiat hesabı yapılmalıdır.

Depolama kayıpları

19. Gelen malzemeler, özelliklerine göre hava etkilerinden, çarpma, üzerine parça düşme vb. hasarlardan korunmalıdır.
20. Gelen malzemeler mümkünse şantiye içi 2. taşımayı gerektirmeyecek yerlere, kolayca sayılabilecek ve alınabilecek şekilde depolanmalıdır.


Kullanma kayıpları

Bu kayıplar genellikle iş planlama ve kontrol eksikliğinin yanında, işçinin bilinçsizliği ve ihmalinden, alt müteahhit sadece işçilik yapıyorsa işçiliği ucuza getirme gayreti içinde malzemeyi düşünmemesinden kaynaklanır.

21. Bu nedenle alt müteahhide kullanımı için verilen malzemeler için sözleşmelerine fire oranları konmalı, fire kontrolleri yapılarak, kabul edilebilir oranlar aşıldığında bedeli alt müteahhit hakedişinden kesilmelidir.
22. Parça gerektiren malzeme kullanımlarında, mevcut parça malzemeler el altında tutulmalı gereksiz yere malzemelerin parçalanması önlenmelidir. (Örneğin parça tuğla, çeşitli boyda kereste, parça demirler vb.)
23. Kalıp ve iskeleler, harap olmamaları ve birçok defalar kullanılabilmeleri için itina ile sökülmeli, yüksekten atılmamalı, elle alınmalıdır.
24. Sökülen tüm ahşap elemanların çivileri malzeme zedelenmeden çıkarılmalı, panoların üzerindeki harçlar sertleşmeden itina ile kazınmalı, kalıp yüzeyleri ve madeni aksam hemen yağlanmalıdır.
25. Beton ve harçları imalat yerinde zemine dökmek gerekli ise önceden beton bir zemin hazırlanmalı, veya saç plakalar serilmeli, ya da tekne kullanılmalıdır.
26. El arabaları ile taşımada harcın saçılmasını önlemek için arabalar gereğinden fazla doldurulmamalı, araba yolları düzgün olmalıdır.
27. Sıva yaparken duvar dipleri önceden süpürülerek temizlenmelidir.
28. Dış cephe sıvalarında önce sıva alt düzeyine kadar zemin düzeltilip, düşen harçları toplayıp tekrar kullanmak için kenarlara tahta/kalas dizilmelidir.
29. Günlük kullanılacak miktardan fazla harç hazırlanmamalıdır.
30. Beton dökümlerinde artan betonun kullanılabileceği, yedek beton döküm yerleri bulundurulmalıdır.

Hatalı imalat kayıpları

31. Temeller gereğinden fazla kazılmamalı, dolgular iyi sıkıştırılmalıdır.
32. Kalıpların, ipinde, şakülünde ve terazisinde yapılması sağlanmalıdır.
33. İstenen beton yüzeyine uygun kalıp malzemesi kullanımına dikkat edilmelidir. (Brüt beton istenip, uygun olmayan kalıp neticesinde, taraklama + sıva + boya uygulaması yapılmak zorunda kalınabilir.)
34. Duvarların ipinde, şakülünde ve gönyesinde yapılmasına, tuğla / biriket sıralarının yatay, kapı ve pencerelerin tam yerlerinde, kenarlarının şakülünde ve eş kalınlıkta olmasına özen gösterilmeli, kapı / pencere açıklıkları projeden 1-2 cm geniş tutulmalıdır.
35. Sızdırmazlık deneyleri ve kaynak kabulleri yapılmadan boru yalıtımlarına, yalıtım kabulleri yapılmadan üzerlerindeki imalata başlanmamalıdır.
36. Boya işlerinde katalog ve örnek renklere uyulmasına dikkat edilmeli, tamamen mutabık kalınmadan ve çevredeki her iş bitmeden son kat boyalar vurulmamalıdır.
37. Bir yer tamir edilirken bir başka yer ya da işin bozulabileceği unutulmamalı, yapılan imalatın korunması hususunda dikkatli olunmalıdır.

Verimsiz çalışma ve maliyet kontrolü

38. Üretimde programa göre azalma var ise, bunda malzeme eksikliği, olumsuz hava şartları veya nezaret eksiği olabileceği unutulmamalı bu nedenle imalat üretim hızı takip edilmelidir.
39. Yapılan üretimler kapasite ile karşılaştırılmalıdır. Verimlilikteki düşmenin işçi veya ekipman fazlalığından da kaynaklanabileceği dikkate alınmalıdır.

40. Kış sezonunda kiralık ekipmanların sayısı en aza indirilmelidir. Çünkü verimsiz çalışmanın maliyeti yüksek olacaktır.
41. Fazla mesai çalışmaları genellikle düşük verimli çalışmalardır. Bu nedenle mümkün olduğu ölçüde fazla mesai çalışması yapılmamalıdır.

Süre ve maliyet kontrolü

42. Zaman kaybının para kaybı olduğu bilincine tüm çalışanlar sahip olmalıdır.
43. Zamanında yapılmayan işlerin fiyat artışlarından olumsuz yönde etkilenerek bütçe fiyatlarından daha pahalıya mal olma ihtimali varsa bu duruma karşı gerekli önlemler alınmalıdır.
44. Zamanında yapılamayan işlerin şantiyenin iş yapım süresini de uzatarak, sabit maliyetlerin artmasına, dolayısıyla karın olumsuz yönde etkilenmesine izin verilmemeli, geciken işlerde daha yoğun bir çalışma ile hedeflerin yakalanması sağlanmalıdır.

Raporlama, rapor değerlendirme ve maliyet kontrolü

45. Raporlama, mevcut ve potansiyel maliyet artışlarına dikkat çekebilmelidir.
46. Raporlama, tüm proje sorumlularını kendi sorumluluk alanlarının bütçesi ve bütçe fiili durumu konusunda bilgilendirmelidir.
47. Raporlama, şantiyede maliyete duyarlı bir atmosfer yaratabilmelidir.
48. Raporlamadan yararlanılabilmesi için plan ve fiili değerleri mukayese edilecek, fiziksel ve mali büyüklükler aynı kapsamda olmalıdır.
49. Gerek planlama gerekse bilgi girişinden kaynaklanan sorunlar var ise bunlar düzeltilmeli, raporlamaya düzeltilmiş sonuçlar yansıtılmalıdır.
50. Fiili + bakiye projeksiyon raporlamaları, şantiyenin tüm birimlerinin katılımı ile yapılan ve mutabık kalınan bir çalışmanın ürünü olmalıdır.

Değişken maliyet raporlamaları

51. İş analizleri bazında raporlama sonuçları irdelenmeli, miktar sapmaları var ise nedenleri araştırılmalı (fazla/az iş, yanlış plan, hatalı ölçüm vb.) gerekli önlemler rapor değerlendirmesine ve uygulamaya yansıtılmalıdır.
52. İş analizleri bazında raporlama sonuçları irdelenmeli, fiyat sapmaları var ise nedenleri araştırılmalı (pahalı iş, doğru tutar - yanlış miktar, yanlış tutar - doğru miktar vb.) gerekli önlemler rapor değerlendirmesine ve uygulamaya yansıtılmalıdır.

Sabit maliyet raporlamaları

53. Sabit maliyetleri oluşturan kalemlerin bütçe fiili mukayeseleri yapılmalı, sapma nedenleri irdelenmeli alınacak önlemler belirlenmelidir.
54. İşin durma, hızlanma veya yavaşlama dönemleri değerlendirilmeli, kadrolaşmada, personel izin kullanımlarında bu dönemlere dikkat edilmelidir.

Hazırlayan:
Cem KAFADAR
İnşaat Mühendisi (ITU-1987)

İnşaat Projelerinde Alt Yüklenici (Taşaron) Yönetiminde Dikkat Edilecek Hususlar

İnşaat Projelerinde Alt Yüklenici (Taşaron) Yönetiminde Dikkat Edilecek Hususlar

İşe Başlatma

1. Alt yükleniciler sözleşmeleri yapılmadan işe başlatılmamalı, sözleşmesi yapılanların sözleşmelerinde belirtilen tarihlerde işe başlamaları temin edilmelidir.

Uzman ekip performans değerlendirmesi

2. Alt yüklenicilerin birim fiyat analizi, sahada yaptığı fiili imalat verilerine göre kontrol edilmelidir.
Bu kontrol neticesinde,
• Alt yüklenicinin çok verimli çalıştığı (fiyat makül, yüksek kapasiteli çalışma),
• Birim imalat fiyatının yüksek olduğu (pahalı iş yaptırma),
• Alt yüklenicinin verimsiz çalıştığı (yarım bırakma, fiyat artışı isteme riski)
• Birim imalat fiyatının düşük olduğu (yarım bırakma, fiyat artışı isteme riski),
sonucu ortaya çıkabilir.
3. Alt yükleniciler bazında iş programları hazırlanmalı, bu programlarda aynı mahaldeki alt yüklenicilere ait işlerin kesişme noktaları çok iyi belirlenmelidir.
4. Alt yükleniciler arasında imalat sahası teslimi yapılmasının şartları ve kuralları kesin ifadelerle belirlenmelidir.
5. Alt yüklenici aylık değerlendirme raporu hazırlanmalı, alt yükleniciler bazında iş programı plan-fiili, fiziksel ilerleme plan-fili mukayesesi yapılmalıdır.
6. Bir alt yüklenicinin yaptığı işin başka bir alt yüklenicinin işini geciktirmesine izin verilmemelidir.
7. Alt yüklenicilerden günlük çalışan işçi sayısı ve yapılan iş miktarına ilişkin raporlar alınmalıdır.
8. Alt yüklenici personel sayısı, yemek ve saha puantajlarından da teyid edilmelidir.
9. Alt yüklenici kadro durumu, iş programı ve kapasitelerine göre irdelenmeli, yetersizlik görülürse önlem alınmalıdır.
10. Alt yüklenicinin kendi personelini kontrol-refakat etme konusundaki yeterliliği kontrol edilmeli, yetersizlik görülürse gerekli önlemler alınmalıdır.


Alt yüklenicilerin malzeme tedariği

11. Alt yüklenicinin devam eden işlerinin kalan kısmı için kullanılacak malzeme miktarı hesap edilmeli, malzeme eksikliği nedeniyle işin aksaması engellenmelidir.
12. Malzeme alt yüklenici tarafından temin ediliyorsa, alt yüklenicinin malzeme stokları ve siparişleri takip edilmelidir.

Fire kontrolü

13. Malzeme yüklenici tarafından temin ediliyorsa fire oranları konmalı ve fireli malzeme tanımı yapılmalıdır.
14. Alt yüklenicilere verilen malzemelerin fire oranları kontrol edilmelidir.
15. Alt yükleniciler belirlenmiş fire oranlarının üzerinde fire ile çalışıyorlar ise sözleşmelerinde belirtilen cezai yaptırımlar uygulanmalıdır.

Fiyat Artışları

16. Sözleşmede belirtilen fiyatın dışında bir fiyat uygulamasına çok özel koşullar dışında gidilmemelidir.
17. Alt yüklenicilerin fiyat farkı, fiyat artışı gibi isteklerinde; hak etmedikleri parayı mı almayı düşündükleri, işi bilmemekten mi zarar ettikleri, gerçekten fiyatlarının o günkü koşullara göre düşük olmasından ya da düşük kalmasından mı zarar etmekte oldukları iyi etüd edilmelidir.
18. Alt yüklenicilerden ihale edilmiş iş analizleri bazında iş programı istenmeli, iş programındaki limitleri doldurmayan alt yüklenicilerin birim fiyatları artırılmamalıdır.
19. Alt yüklenicilerle yapılan tüm fiyat tespitlerinde bütçe fiyatları ile mukayese yapılmalıdır.
20. Yapılan fiyat artışları için ek protokoller hazırlanıp, onaylanmalıdır.
21. Alt yüklenicilerle yapılan fiyat artışı protokollerinde işin tarifine sadık kalınmalı, işin tarifi değişiyor ise yeni fiyat tespiti yapılmalıdır.

İmalat kalitesi ve işin kabulü

22. Kaba işlerde alt yüklenicinin kullanacağı kalıp cins ve kalitesi imalat aşamasında kontrol edilmelidir.
23. Birbiri peşi sıra yapılacak işlerde, işlerinin kesin kabulüne dikkat ve önem verilmelidir. Örneğin : duvar sıva işi, daha önce duvar işini yapan alt yüklenicinin düzgün bir yüzey teslim etmemesi nedeni ile daha kalın bir sıva yapılmasını gerektirebilir.
24. Kabulde kusurlar dikkatle tespit edilmeli, ilgili alt yüklenicilere düzelttirilmeli veya kusurlardan doğacak masraf hakedişlerinden kesilmelidir.
25. Alt yüklenicilerin yaptığı işlerin yüklenici kontrolü dışında gerektiğinde idarenin de onay ve kabulü şart koşulmalıdır.
26. Alt yüklenicilerin birbirlerinin yaptıkları imalatlara hasar vermeleri engellenmeli, bu hususta alt yükleniciler sözleşmeleri doğrultusunda sorumlu tutulmalıdır.

Cezai yaptırımlar

27. İşi yarım bırakan alt yükleniciler varsa sözleşmelerinde belirtilen yaptırımlar uygulanmalıdır.
28. İşe sözleşmelerine göre başlamaları gereken tarihte kendi ihmallerinden dolayı başlamayan alt yüklenicilere, sözleşmelerinde belirtilen yaptırımlar uygulanmalıdır.
29. Alt yüklenicilerden kaynaklanan iş gecikmelerinde, bu tip gecikmeler için sözleşmelerinde belirtilen yaptırımlar uygulanmalıdır.

Garanti ve Kesintiler

30. Alt yüklenicilerden teminat mektupları zamanında alınmalıdır.
31. Alt yüklenicilerden yeterli avans ve iş bitim garantileri alınmalıdır.
32. Avans, teminat kesintileri zamanında ve sözleşmeye uygun olarak yapılmalıdır.

Hakediş ve Ödemeler

33. Alt yüklenicilerin hakedişleri, sözleşmelerinde tanımlı zamanda yapılmalıdır.
34. Alt yüklenici ödemesi sözleşme ve hakediş ile uyumlu olmalıdır.
35. İşin yerinde ölçüm metodu alt yüklenici sözleşmesinde belirlenmeli, hakedişe giren miktar tespitinde sözleşmede belirtilen ölçüm metodu kullanılmalıdır.
36. İşini tamamlayan alt yüklenicinin kabulleri yapılıp en kısa sürede kesin hesapları tamamlanmalı, işin genel kabulüne kadar beklenmemelidir.
37. Kesin hesabı yapılmadan alt yüklenicinin nakti teminatı iade edilmemelidir.


Dikkate Alınacak Diğer Hususlar

38. Sözleşmelerinde belirtilen iş miktarı artış oranları aşıldığında uzman ekipler için ek protokoller hazırlanmalıdır.
39. Uzman ekibe mümkün olduğu nisbette yevmiyeli iş verilmemelidir.
40. Şantiyede aynı iş için farklı uzman ekiplere farklı fiyatlar oluşturulmamalıdır.
41. Uzman ekibin işçi sağlığı ve iş güvenliğine ilişkin sorumlulukları titizlikle denetlenmelidir.

İnşaat İşlerinde Teklif Verirken Dikkat Edilecek Hususlar

İnşaat İşlerinde Teklif Verirken Dikkat Edilecek Hususlar

1. Müşterinin maddi imkanları (kredisi, finans gücü vb), piyasa imajı, daha önce yaptırmış olduğu işlerde problemlerle karşılaşılıp karşılaşılmadığı araştırılmalıdır.
2. İşin ödeneğinin ne kadarlık kısmının ayrıldığı öğrenilmelidir.
3. İşin daha önce ihale edilip edilmediği, edilmiş ise iptal nedeni öğrenilmelidir.
4. Hangi firmaların bu işe ilgi duyduğu, ya da katıldığı öğrenilmelidir.
5. İşin teşvik ve diğer mevzuatlar yönünden avantajları araştırılmalıdır.
6. İş yurt dışında ise, ülkenin ekonomik ve siyasi durumu araştırılmalı, yurt içinde ise ekonomik ve siyasi beklentiler dikkate alınmalıdır.
7. İşin alınış amacı ve kazanç öngörüleri belirlenmelidir (sadece kar, referans, prestij, ekipman ve/veya kadro değerlendirme vb.).

İKLİM, ZEMİN VE ÇEVRE KOŞULLARININ ETÜD EDİLMESİ

8. Teklif öncesi iş yeri (yapı mahali) görülüp incelenmelidir. Bu incelemede;
- iş yerinin imar, ruhsat alma durumu
- iş yerine ulaşım (yollar ve kapasiteleri)
- bölgenin güvenlik koşulları
- yöre halkının projenin yapımına yaklaşımı
- yerel taşaron ve imalatçıların projeye yaklaşımı
- işin çevreye rahatsızlık verme ihtimali,
- işverenin mesai saatleri sonrasında çalışmaya izin verip vermeyeceği
- iş yeri şehir içinde ve trafiğin yoğun olduğu bir yerde ise ağır taşıtların trafikteki izin süreleri
- malzeme temin ve şantiyeden çıkacak nakliyelere ilişkin olası problemler
- topografik durumdan kaynaklanacak güçlükler
- elektrik, su, vb. temini.
etüd edilmelidir.
9. Yapilacak inşaatın bulunduğu bölgede hangi hava ve iklim koşularının mevcut olduğu öğrenilmelidir.
10. Yılın ne kadarlık süresinde hava koşullarının çalışmaya müsade etmeyeceği yaklaşık olarak hesap edilip teklif çalışmaları esnasında bu süreler dikkate alınmalıdır.
11. Olumsuz iklim koşullarının sadece yapılacak imalata değil malzeme ve ekipman sevkiyatına da etki edeceği göz önünde tutulmalıdır.
12. İklim koşulları, imalat sürecine olan etkisi dışında, doğurabileceği ilave maliyetler (betonun donmasına karşı kullanılacak katkılar, şantiye içi yollar için alınacak önlemler, ısınma maliyetlerindeki artışlar) açısından da değerlendirilmelidir.
13. Yapılacak inşaatın bulunduğu bölgenin jeolojik faktörleri konusunda araştırma yapılmalıdır.
14. Zemin etüdü yapılmalı, zemin şartlarındaki olumsuzlukların yaratabileceği olası ek maliyetler tetkik edilmelidir.
15. İşin metrajlarının çıkarılabilmesi için gerekli tüm proje ve detaylar temin edilmeli, işin teknik şartnamesi titizlikle incelenmelidir.
16. Projelerde ve imalat bünyesine girecek malzeme ve ekipmanlarda, hangi yerel standart ve uygulamaların kullanıldığı öğrenilmelidir.
17. İş götürü bedelli ise, götürü bedel hesabına baz teşkil eden sözleşme metrajı, mümkünse tüm iş analizleri bazında detaylı olarak çıkartılmalıdır.

MALZEME TEMİNİ

18. Teklif bedeli tespitinde, malzeme spesifikasyonları, marka, standart, ihzarat alma durumu gibi malzeme konusundaki sözleşmesel sınırlama / esneklikler dikkate alınmalıdır.
19. Yerel olarak temin edilebilecek malzemeler ve imalat için uygunlukları araştırılmalıdır.
20. Yerel satın alma veya ithal etme maliyetleri bulunmalı ve mukayese edilmelidir. Bazı projelerde yerel satın almada vergi olup, proje gümrük muafiyetine sahip olabilir.
21. Gerekli malzeme miktar ve tutarları fire ve zaiyat oranları dikkate alınarak hesaplanmalıdır.

KULLANILACAK EKİPMANLAR

22. Ekipmanın hangi koşullarda, nasıl temin edilebileceği araştırılmalıdır.
23. Yerel ekipman fiyatları öğrenilmelidir. Başka bölgelerden ekipman getirilmesi gerekiyorsa nakliye ve gümrük masrafları göz önünde tutulmalıdır.
24. Ekipmanın temin edilme yerine göre ekipman maliyeti yanında, nakliye, gümrük ve kur değişimleri gibi faktörlerde göz önünde bulundurularak toplam maliyet hesaplanmalıdır.
25. Uzun nakliye süreleri ve yüksek nakliye maliyeti nedeni ile yedek parça ihtiyaçları da dikkate alınmalıdır.

İŞÇİLİK

26. İnşaatın yapılacağı bölgedeki işçilik bedelleri öğrenilmeli, özellikle yurt dışı işlerinde tecrübeli işçi bulma imkanları da araştırılmalıdır.
27. Yerel işçi verimliliği öğrenilmelidir.
28. Taşaronlara yaptırılacak işlerin bedelleri hakkında farklı taşaronlardan fiyat alarak araştırma yapılmalıdır.
29. İş programına gore işçiliğin en fazla olduğu dönemdeki iş gücü gereksinimi hesaplanmalıdır. Bu iş gücünün barınma ve konaklama ihtiyaçlarının karşılanması gerekliliği ve karşılanacak hizmetlerin neler olması gerektiği araştırılmalıdır.

İNŞAAT EKİPMANLARI

30. İşin gerektireceği ekipmanların miktar ve niteliği belirlenmeli, ayrıca işin yapılacağı yerdeki ekipman temin ve kiralama imkan ve maliyetleri araştırılmalıdır.
31. Dışardan ekipman getirilmesine ihtiyaç duyulup duyulmadığı belirlenmeli, gümrük yükümlülükleri araştırılmalıdır.
32. İş bitiminde ekipmanların nasıl değerlendirileceği ve bu konuda kısıtlamalar olup olmayacağı araştırılmalıdır.

PROJE YÖNETİM KADROLARI

33. Hangi kadroların yerel veya firmanın kendi kadroları ile doldurulacağı kararlaştırılmalıdır.
34. Çalışanlar için nasıl bir yaşam ve çalışma koşulu sağlanacağı, ( konteyner, kamp, ev, vb ) ve maliyetleri belirlenmelidir.

İŞİN PROGRAMLANMASINA YÖNELİK ÇALIŞMALAR

35. Mobilizasyonun ne kadar süreceği hesaplanmalıdır.
36. Ekipman nakliye sürelerinin programa olan etkileri hesaplanmalıdır.
37. Hazırlanacak programda iklim koşulları dikkate alınmalıdır.
38. Yerel işçilik veriminin, çalışma saatlerine ilişkin yükümlülüklerin, kültürün, inanç ve inanışların, iş gücü eğitim seviyesinin programı ne şekilde etkileyebileceği araştırılmalıdır.

MALZEME VE EKİPMAN NAKLİYESİ

39. İşin yapılacağı bölgeye göre nakliye bedelleri öğrenilmelidir.
40. Nakliye bedelleri araştırılırken mesafe miktarı ile birlikte, bölgenin topografyasından ve iklim koşullarından kaynaklanacak ulaşım zorlukları, bölgedeki güvenlik sorunları, gümrükten kaynaklanabilecek problemler de dikkate alınmalıdır.
41. Gümrük çıkış izinleri için gereken ücretler öğrenilmelidir.
42. Nakliye sigorta bedelleri öğrenilmelidir.

ÖDEMELER

43. Ne kadarlık bir ön nakit harcamasına ihtiyaç olacağı belirlenmelidir.
44. Eğer ödemeler resmi makamlarca yapılacaksa, hakedişlerin onayı ve tahsilatı için ne gibi aşamalardan geçileceği ve bunun ne kadar süre alacağı araştırılmalıdır.
45. İdarenin kredi ile finanse ettiği işlerde idarenin KDV ödemesini nasıl finanse edeceği öğrenilmelidir.
46. Ödemelerin yapılacağı para birimi öğrenilmeli, kur dalgalanma veya kurları etkileyebilecek yerel politikalarına ilişkin riskler araştırılmalıdır.

YEREL VERGİLER

47. Yurt dışındaki işlerde ülkenin vergi, iş ve çalışma yasaları ile ilgili bilgiler öğrenilmelidir.
48. Çalışılan ülkede, projeye uygulanacak vergiler (emlak, satış, kdv vb.) araştırılmalıdır.

PROJE FİNANSI

49. Proje finansının belli ülkelerden, belli oran veya tutarlarda satın alma gerektirip gerektirmeyeceği öğrenilmelidir.

KAYNAKLAR

50. Projenin başarılı ve sorunsuz bir şekilde ilerlemesi için şirketin tanıtımı ve bilgi almak amacı ile iş yapılacak ülkenin resmi ticaret departmanları ve yerel otoriteler ile irtibat kurulmalıdır.
51. Müşteri, yükümlülüklerini yerine getirmez, projeyi iptal eder, ödemeleri yapmaz veya yerel taşeronlar ile sorunlar yaşanırsa, ne gibi yasal kaynaklardan yararlanılabileceği araştırılmalıdır.
52. Yerel muhasebe, vergi, ve ticari konularda danışmanlık firması, muhasebe firması gibi kişi veya kuruluşlardan destek alınması düşünülmelidir.

Hazırlayan:
Cem KAFADAR
İnşaat Mühendisi (ITU-1987)

İnşaat İşlerinde Satın Alma Yaparken Dikkat Edilecek Hususlar

İnşaat İşlerinde Satın Alma Yaparken Dikkat Edilecek Hususlar

A-TEKLİF ÖNCESİ

1. Malzeme tedarik programı hazırlanmalı ve bu program güncel iş programı ile uyumlu olarak takip edilmelidir.
2. Sipariş edilecek malzeme için sağlıklı bir metraj çalışması yapılmalıdır.
3. Teklif istenen malzemenin spesifikasyonları, malzemeyi net olarak tanımlayacak şekilde belirlenmelidir.

B-TEKLİF AŞAMASI

4. Yeterli sayıda firmadan teklif alınmalıdır.
5. Teklif alınan firmalar için karşılaştırma tabloları hazırlanmalıdır.
6. Teklif alınan firmalar için hazırlanan karşılaştırma tablolarında seçim nedenleri belirtilmelidir.

C-MALZEMENİN SİPARİŞ EDİLMESİ

7. Malzeme siparişleri yapılırken malzeme tedarik programı ölçü alınmalı ve bu program güncel iş programındaki reviyonlara göre sürekli olarak güncel tutulmalıdır.
8. Tedarik süreci ile malzemenin imalatta kullanım zamanı uyumlu olmalıdır.
9. Şantiyede malzeme teminindeki gecikmeden dolayı bekleyen bir imalat bulunmamalıdır.
10. Gereksiz malzeme sipariş sıklığı yaşanmaması için her malzemenin bir seferde alınacak miktarı belirlenmeli, özellikle sarf malzemeleri için gereksiz yere zaman ve nakliye masrafı yapılmamalıdır.
11. Sipariş verilirken ambardaki stok bilinmelidir.
12. Siparişi verilen malzemelerin teknik özellikleri yeterince tanımlanmış olmalıdır.

D-MALZEMENİN ŞANTİYEYE GELİŞİ (NAKLİYE)

13. Nakliye bedelleri araştırılmalı ve gerekiyorsa nakliye ihaleleri açılmalıdır.
14. Malzemenin nakliye tipi ve paketlemesi uygun seçilmelidir.
15. Nakledilen malzeme gerekiyorsa sigortalanmalıdır.
16. Hasarlı malzeme varsa bu bedel sigortadan talep edilmelidir.

E-DİKKATE ALINACAK DİĞER HUSUSLAR

17. Satın alınan malzeme için gerek duyuluyorsa işletme bakım talimatı, yedek parça ve ülke standartlarına uygunluk belgesi istenmelidir.
18. Şantiye alım yetkisi yazılı olarak tesbit edilmeli, kimin ne kadarlık alımı, kimin onayı ile yapabileceği belirlenmelidir.
19. Alımı yapılan malzemenin fiyatı bütçe fiyatı ile mukayese edilmelidir.
20. Alımlar merkezce yapılıyorsa, merkezden malzeme takip raporları istenmeli ve siparişin hangi aşamada olduğu şantiyece takip edilmelidir.

Hazırlayan:
Cem KAFADAR
İnşaat Mühendisi (ITU-1987)

Hakediş ve Kesin Hesap Hazırlanırken Dikkat Edilecek Hususlar

Hakediş ve Kesin Hesap Hazırlanırken Dikkat Edilecek Hususlar

Hakediş hazırlama süreci

1. İdari hakedişler sözleşmelerinde belirtilen tarihlerde idareye sunulmalı, bu terminler dikkate alınarak hakediş hazırlama süreci başlatılmalıdır.
2. Hakedişte kullanılacak bilgilerin sahadan hakediş bölümüne ulaşmasında gecikmeler olmamalıdır.

Hakediş ön kapağı

3. Hakediş ön kapağındaki bilgiler sözleşme bilgileri ile uyumlu olmalıdır.

Hakediş içindeki bilgi ve belgeler

4. Her hakediş raporunda, içerikleri son durumu yansıtacak şekilde düzenlenen, hakediş keşif özeti, yeşil defter, gerekli imalatların metrajları, varsa nakliye analizi ve metrajı ile mesafe tutanağı mutlaka yer almalıdır.
5. İmalat sırasında düzenlenen ataşmanlar, ihzarat söz konusu ise ihzarat tespit tutanağı, fiyat farkı var ise fiyat farkı ile ilgili hesaplar ve bu hesaplara dayanak teşkil eden tüm bilgi ve belgeler hakedişe ilave edilmelidir.
6. Ara hakedişlerin, içerdikleri bilgi ve belgeler bakımından hatasız ve noksansız düzenlenmelerine özen gösterilmelidir. Bu durum kesin hakedişin hazırlanmasını önemli ölçüde çabuklaştırıp, kolaylaştıracaktır.
7. Her hakediş döneminde yapılan işlerin miktarını kesin olarak belirlemenin pratik güçlükleri olduğundan, her hakediş düzenlenmesinde, inşaatın başından itibaren yapılan işlerin tamamının tutarı hesaplanmakta ve bundan bir önceki hakediş tutarı çıkarılarak son hakedişin tutarı bulunmaktadır. Ancak, her ara hakediş bir anlamda avans niteliği taşıdığından, bir önceki hakedişte yer alan noksanlıklar bir sonraki hakedişte düzeltilmelidir.
8. Hakedişe girecek miktarlar, sahadaki imalatı yerinde ölçülerek ya da proje üzerinden hesap edilerek bulunmalıdır.
9. Proje üzerinden yapılan ölçümlerin projenin birebir uygulanması veya projenin tüm revizyonları içermesi halinde doğru olacağı unutulmamalıdır.
10. İşin başındaki keşfe baz teşkil eden yaklaşık metrajlar dikkate alınarak hakediş düzenlenmemelidir.

Ataşmanlar

11. Ataşmanlar düzenli olarak tutulmalıdır.
12. Plan ve projelerde bulunmayan işlere ait imalatlar ile temel üstü kotunun altında kalan kısımların ölçüleri alınarak kot, zemin cinsi ve rölevenin yapıldığı tarih kaydedilmek suretiyle ataşmanın kroki bölümüne yazılmalıdır. Ataşmanın metraj bölümünde ise kroki bölümündeki imalat poz numaraları ve birim kaydedilerek metrajı hesap edilmelidir.
13. Sözleşmelere göre zamanında tutulması gereken tartı tutanakları, yerinde ölçü ve benzeri tutanaklar tarihleriyle birlikte içerdikleri hususlarda belirtilmek suretiyle ataşmanlara kaydedilmelidir.
14. Hakedişlerin içindeki ataşmanlarda şantiye yetkililerinin imzaları eksiksiz olarak bulunmalıdır.

Yeşil defter

15. Yeşil defter her hakedişe o ay giren ve önceki hakedişten gelen toplam miktarların nereden alındığını ve nasıl hesaplandığını gösteren bir defter ya da formdur. Bu form, bir önceki miktarları aynen almak ve yenilerini üzerine eklemek yolu ile hazırlanmalıdır.
16. Yeşil defterler yukarıdaki düzende yapılmalı ve iki hakediş dönemi arasında yapılan işleri, yani imalatın ilerleme hızını da göstermelidir.
17. Yapılmış olan ve ödemeye esas olarak hakedişlere konan işlere ait miktarların, nereden alındıkları veya ne şekilde hesaplandıkları yeşil defterde “nereden alındığı” kolonunda açık olarak belirtilmelidir.
18. Projeye uygun olarak yapılan imalat miktarları, her hakediş döneminde yapılan işleri belirlemek amacıyla hazırlanan metraj cetvellerinden, projede öngörülenden farklı olarak üretilen imalat miktarları ise düzenlenen ataşmanlardan alınmalıdır.
19. Hakediş düzenleme tarihinde şantiyede mevcut ve sözleşmesine göre ihzarat bedeli alınması gereken malzeme miktarları, yerinde sayılıp tespit edilerek tutanağa bağlandıktan sonra yeşil deftere geçirilmelidir.
20. Sözleşme ve eklerinde fiyat farkı ödenmesine ilişkin hüküm bulunan her çeşit malzemenin iş yerine geliş tarihleri, miktarları, fatura tarih ve numaraları (fatura suretleri eklenir) ile işin bünyesinde kullanılan miktarları gösterilmelidir.
21. Sözleşmesine göre bedelleri tartılarak, sayılarak veya ölçülerek ödenecek malzeme miktarları, tarih ve numaraları ile zamanında ve iş başında düzenlenmiş tutanaklardan alınmalıdır.
22. Metraj cetveli ve ataşmanlardan alınan tüm bilgiler yeşil defterde toplanıp sonra keşif özetine aktarılmalıdır.
23. Ataşmanlardaki, metrajlardaki, tutanak veya diğer ibra edici dökümanlardaki miktarlar ile yeşil defterdeki miktarlar birbirleri ile uyumlu olmalıdır. Hakedişte yer alan her değer, hakediş raporunda mevcut bir belgeye dayanmalıdır.
24. Özellikle iş sonlarında geriye dönük bir çalışma yapıldığında, herhangi bir imalatın hangi zaman aralığında (kaç no’lu hakedişte) yapıldığını göstermesi açısından yeşil defterlerin doğru bir şekilde hazırlanması büyük önem taşır.


Hakediş Keşif Özeti (Fiyat İcmali)

Keşif özeti (fiyat icmali) sayfası, yeşil defterdeki toplam iş miktarlarının sözleşme birim fiyatları ile çarpılması sonucu her iş kalemine ait toplam tutarların ve bunların toplamının görüldüğü sayfadır.
25. Bir işin ek protokollerle belirlenmiş, fiyat artışlarından kaynaklanan birden çok birim fiyatı oluştu ise bu fiyatların sözleşme ya da ek protokollerde tanımlanan zaman aralıklarını ve bu aralıklardaki iş miktarlarını kapsayacak şekilde kullanılmasına dikkat edilmelidir.
26. Hakediş icmalinde yer alan miktarlar, yeşil defterde yer alan miktarlar ile uyumlu olmalıdır.
27. Hakedişlerdeki birim fiyatlar sözleşme birim fiyatları, yapıldıysa ek protokol fiyatlarıyla uyumlu olmalıdır.
28. Özellikle kamu inşaatlarının yapımında hakedişler düzenlenirken yapılan iş miktarı ile söz konusu işin birim fiyatının çarpımı hakediş tutarını bulmak için yeterli olmamaktadır. Çünkü birim fiyatlar her türlü malzemenin şantiyede hazır bulunduğu ve işlerin normal koşullarda yapılacağı varsayımına göre düzenlenmiştir. Bu nedenle hakediş düzenlenirken, taşımalar, yükleme boşaltma ve istif bedeli, fiyat farkları tutarı, derinlik su zammı gibi, üretim koşullarının ağırlaşmasından kaynaklanan maliyetler var ise belirlenerek hakedişe eklenmelidir.
29. Hakediş icmalindeki toplam hakediş tutarı ve hakediş arka kapağındaki toplam tutar birbirleri ile uyumlu olmalıdır.

Fiyat farkı uygulaması

30. Sözleşmede fiyat farkı alınacağı belirtiliyorsa, fiyat farkı hesabı doğru bir şekilde yapılmalı ve fiyat farkı hesabında kullanılan, ilgili kurumlardan alınan resmi belgeler ile birlikte malzeme fiyat farkı tutanakları hakedişin içinde mevcut olmalıdır.
31. Sözleşme ve eklerinde, fiyat farkı ödenmesine dair hüküm bulunan her türlü malzemenin iş yerine geliş tarihleri, miktarları (fatura tarih ve no’ları ile) satın alma fiyatları ve işin bünyesinde kullanılan miktarları hakediş içinde gösterilmelidir.
32. Malzeme fiyat farklarının hesabında iki önemli husus yer almaktadır. Bunlardan birisi, fiyat artışından sonra inşaatta kullanılan malzeme miktarı, diğeri ise fiyat artış miktarıdır. Zamlı malzemenin imalata giren kısmının kesin olarak belirlenebilmesi için, zam tarihinde ilgili malzemenin kullanıldığı imalat düzeyinin belirlenmesi gerekmektedir.
33. Malzeme fiyat farkı uygulaması için, iki hakediş arasındaki üretim hızı doğrusal kabul edilerek önce günlük üretim düzeyinin bulunması, sonra da bu değerin zamlı malzeme gün sayısı ile çarpılmasıyla fiyat farkına tabi olacak malzeme miktarı bulunması yaygın bir uygulamadır. Bu nedenle uygulama biçimi konusunda mutabakat sağlanmalıdır.
34. İhzarattaki zamlı miktarların belirlenebilmesi için her fiyat artış tarihinde önceki fiyatla alınmış bulunan ihzarat malzemelerinin miktarlarını belirleyen bir tutanağın düzenlenmesi gerekmektedir.
35. Fiyat artışları olduğunda, ilgili malzemelerden şantiyede hiç bulunmuyorsa, bu durumun da bir tutanakla tesbit edilmesi, hakediş aşamasında taraflar arasında çıkabilecek muhtemel anlaşmazlıkların önlenmesinde etkin olmaktadır.
36. Her iş kalemi için fiyat farkları ayrı ayrı hesaplanmalı, varsa sözleşmesindeki ihale indirimi, sözleşme birim fiyatlarına ve fiyat farklarına da aynen uygulanmalıdır. Malzeme fiyat farklarına ise ihale indirimi uygulanmamalıdır.
37. Malzeme fiyat farkına esas alınacak miktarlar, birim fiyat tesbitinde kullanılan analizlerden hesaplanmalıdır.

İhzarat

38. Şantiye içi veya şantiye dışı ihzarat alma imkanları değerlendirilmelidir.
39. İhzarat alınacak malzeme miktarı hesaplanırken uygulama projeleri üzerinden hassas bir çalışma yapılmalıdır. Yanlış hesap edilmiş ihzarat miktarları gerek iş sırasında, gerekse iş sonunda problem oluşturacaklardır. Eksik ihzarat eksik veya gecikmiş ödemeye yol açabileceği gibi, fazla yapılan ihzarat da iş sonunda elde malzeme kalmasına yol açacaktır.
40. Hangi hakedişte ne kadarlık ihzarat yapılacağına ilişkin ihzarat planı yapılmalıdır.
41. Hakedişin düzenlendiği tarihte, şantiye yetkilileri ve işveren ya da vekillerince, söz konusu malzemelerin şantiyede bulunan miktarlarını belirten ihzarat tespit tutanağı hazırlanmalıdır.
42. İhzaratın, iş programlarında, sözleşme ve eklerindeki fiyatlara göre belirtilecek miktarlardan fazla yapılmasının çoğu durumda idarenin iznine bağlı olduğu unutulmamalıdır.
43. Bedeli ödenmiş ihzarat malzemesinin, ancak idarenin onayı ile şantiyeden çıkarılabileceği unutulmamalıdır.
44. İhzarat hakedişlerinin içindeki ihzarat tutanaklarında şantiye ve kontrollük yetkililerinin imzaları eksiksiz olarak bulunmalıdır.
45. İhzarat ödemesine baz teşkil eden irsaliyelerde teslim alan yetkilinin imzası mutlaka bulunmalıdır.
46. Sözleşmesinde aksine bir hüküm yoksa, şantiyeye getirilmemiş malzeme için ihzarat bedelinin ödenmeyeceği unutulmamalıdır. (Şantiye dahilinde stok sahası veya ambar yapma imkanı bulunmayan şantiyelerde, dış ambara ihzarat alma amacı ile getirilen malzeme için idarenin ödeme yapmayabileceği dikkate alınmalıdır.)

Nakliye Bedelleri

47. Nakliye bedelleri imalat ve ihzaratta kullanılan malzemeler için ayrı ayrı hesaplanarak hakedişe dahil edilmelidir.
48. Nakliye bedelleri, usulune ve şartnamesine göre düzenlenip onaylanmış uzaklık, kroki ve tutanaklarında belirtilen uzaklıklar ve sözleşmedeki taşıma formülleri esas alınarak hesaplanmalıdır.


Avans

49. Avanslar, avansın alındığı tarihten itibaren her bir hakedişin ihale bedeline ait tutarına, avans mahsup oranı uygulanarak hakedişlerden kesinti sureti ile geri ödenir.
50. Hakedişten, alınmış ise avans kesintilerinin sözleşmede belirtildiği şekilde yapılmasına dikkat edilmelidir.
51. Eğer varsa avans bakiyesi son geçici hakedişten yüzde nispetine bakılmaksızın tamamen kesilir.

Yeni Fiyat Zabıtları ve Ek Protokoller

52. İdare ile yapılan yeni fiyat tespitlerinde bütçe fiyatları ve piyasa fiyatları ile mukayese yapılmalıdır.
53. Yeni birim fiyat tutanağında; tutanağın numarası, konusu, düzenleme gerekçesi, hangi malzemelerle ve hangi şartlarla yapılacağı, fiyata dahil bütün malzeme ve işçilik ayrıntılı olarak yazılmalıdır.
54. Yeni birim fiyat tutanaklarında işin tarifi yapılırken ölçünün projesinden veya yerinden alınacağı, varsa boşluk düşülmeyecek kısımlar ve fiyata dahil olmayan kısımlar açıkça belirtilmelidir.
55. İdare ile yapılan ek protokoller tarih sırasına göre numaralandırılmalıdır.

Hakediş Arka Kapağı

56. Teminat kesintileri ve diğer tüm kesintiler zamanında ve sözleşmesine uygun olarak yapılmalıdır.
57. İdari hakedişlerde sözleşmesine göre sene aşımı olduysa, bu doğrultuda stopaj kesintileri doğru bir şekilde yapılmalıdır.
58. Hakediş arka kapağındaki imzalar eksiksiz olarak tamamlanmış olmalıdır.
59. Hakediş arka kapağında hakediş numarası ve tarihi, hakedişin özel bir durumu varsa (ihzarat hakedişi, kesin hakediş gibi) bu durum yazılı olarak belirtilmelidir.
60. Önceki hakediş arka kapağındaki değerlerin doğruluğu kontrol edilmelidir.

Hakedişteki Düzeltmeler ve İtirazlar

61. Hakedişlerdeki düzeltmelerde eski rakam ve yazıların okunabilir şekilde çizilmiş olarak hakediş raporunda bulunması ve düzeltme yapan idare yetkililerinin imzasını taşıması gereklidir. Ancak bu düzeltmeler yeniden sayfa düzenlemeyi gerektirecek ölçüde fazla ise, esas sayfa üzerinde düzeltmenin yapıldığına ilişkin açıklama bulunmak şartı ile, yeniden ayrı bir sayfa düzenlenip hakediş raporuna eklenmelidir.
62. Şantiye yönetiminin idarenin yaptığı düzeltmelere itirazı olduğu takdirde, karşı görüşlerinin neler olduğunu ve dayandığı gerekçeleri idareye vereceği ve bir örneğini de hakediş raporuna ekleyeceği dilekçesinde açıklaması ve hakediş raporuna ‘İdareye verilen ................ tarihli dilekçemde yazılı itiraz kaydıyla’ cümlesini yazarak imzalamalıdır.

İdari Hakedişlerde Dikkate Alınacak Diğer Hususlar

63. Hakedişlerin onay ve ödeme sürelerinin takibi yapılmalıdır.
64. Sözleşmede ihale indirimi uygulanacak ve uygulanmayacak işler var ise hakedişlerde ihale indirimi uygulanmasında, bu ayrıma dikkat edilmeli, ihale indirimi sadece bu indirimin uygulanacağı işlerde yapılmalıdır.
65. Hakedişler, hakediş raporunun idarece imzalandığı tarihten başlamak üzere en geç sözleşmesinde yazılı sürenin sonunda, eğer sözleşmede bu hususta bir kayıt yoksa 30 gün içinde tahakkuka bağlanmalıdır. Bu tarihten başlamak üzere sözleşmede aksi belirtilmediği taktirde 30 gün içinde de tahsilatı yönünde girişimde bulunulmalıdır.
66. Önceki hakedişten gelen tüm değerler doğru olmalıdır.
67. Ara hakedişlere girmesi gereken miktarlarda atlama yapılmamasına paranın geç alınmasına sebep olabilecek hatalar yapılmamasına dikkat edilmelidir.
68. Alt yükleniciye hakedişle ödeme yapılan bir imalatın, varsa alt yüklenici tarafından yapılmayıp şantiye tarafından yapılan işlerin, atlama yapılmadan tamamının idari hakedişe konmasına dikkat edilmelidir.
69. Fiili imalat bilgisi ve sözleşmeden yola çıkarak gereken hakediş gelir değerini hesaplayan bir sistematik kurulmalıdır.
70. Hakediş değeri gereken gelir değeri ile uyumlu olmalıdır.
71. Hakedişlerin idareye sunulan ve onaylanan miktarları uyumlu olmalıdır.

İDARİ KESİN HESAP VE KESİN HAKEDİŞ

72. Kesin hakediş, işlerin tamamlanması ve geçici kabul işlemlerinin bitmesinden sonra, sözleşme eki şartname hükümlerine uygun olarak düzenlenmiş ve onaylanmış kesin metraj ve kesin hesap sonuçlarına göre düzenlenmelidir.
73. Kesin hesap ve kesin hakediş; ara hakedişler sırasında yaklaşık yöntemlerle yapılan hesapların basit düzenlemeler yapılması veya son hakedişin üzerine kesin hakediş yazılması ile sonuçlandırılmamalıdır.
74. Kesin hesap sözleşme ve şartnameleri dikkatle okuyup yorumlayabilecek uzman kişiler tarafından yapılmalıdır .

Kesin hesaplar için

75. Temel üst kotundan yukarı kısımların onanmış proje ve detaylarına uygun olarak metrajları yapılmalıdır.
76. Temel üst kotunun altında kalan kısımların metrajları ataşmanlardan alınmalıdır.
77. Sözleşme ve eki şartnamelere göre bedelleri sayılarak, tartılarak, ölçülerek ödenecek işlere ait veriler onaylı tutanaklardan alınmalıdır.
78. Kesin hesaplar işin devamı süresince kontrollükle koordineli bir şekilde hazırlanmalıdır.
79. İdari kesin hesaplar için genel bir sistem mevcut olmalı ve bu sistem uygulanmalıdır.
80. Kesin hesap kendini ibra etmelidir. Kesin hesabın yapılmasında kullanılan tüm dökümanlar kesin hesap dosyasının içinde olmalı, hesaplar işin yabancı biri tarafından rahatça kontrol edilecek düzen ve açıklıkta olmalıdır.
81. Kesin hesapların içinde, gerekli imzalar ve kaşeler eksiksiz olarak bulunmalıdır.
82. Alınan avansın tamamının kesilmiş olmasına dikkat edilmelidir.
83. Teminat ve ihale indirim kesintileri sözleşmeye uygun bir şekilde yapılmalıdır.
84. Kesin hakedişte ihzarat değeri sıfır olmalıdır.
85. Kesin hesapların içerdikleri bilgi ve belgeler bakımından hatasız ve noksansız düzenlenmelerine özen gösterilmelidir.
86. Kesin hesaplar idare veya temsilcisi tarafından hazırlanıyorsa, metraj ve hesapların düzenlenmesine eşlik edilmelidir.
87. Kesin hesap idare veya temsilcisi tarafından hazırlanmış ve itirazlar var ise inceleme süresi içinde idareye yazılı olarak bildirilmelidir.

SÖZLEŞME YÖNETİMİ VE HAK TALEPLERİNDE DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR

SÖZLEŞME YÖNETİMİ VE HAK TALEPLERİNDE DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR

Sözleşme yönetimine hazırlıklı olma

1. Sözleşme şantiye yönetimi tarafından tüm detaylarıyla öğrenilmeli ve sözleşmenin avantajlı, dezavantajlı, zayıf veya ihtilaf yaratabilecek hususları belirlenmelidir.

2. Sözleşmenin zayıf, dezavantajlı veya ihtilaf yaratabilecek hususları konusunda riskler belirlenmeli, bu hususların gündeme gelmesini engelleyecek veya gelmesi halinde uygulanacak yöntemler tespit edilmelidir.

3. Sözleşme yönetimine yönelik bilgi akış sistematiği oluşturulmalı, sorunların zamanında ilgili bölümlere aktarılması ve talepleri destekleyecek bilgi ve döküman hazırlığı için sorumluluklar tanımlanmalıdır.

4. İş programı sadece işi yapan için değil işveren için de bağlayıcı bir unsur olmalı, işin seyrini etkileyebilecek sözleşmesel hususlar planlamada dikkate alınmalı, iş programları sözleşme yönetiminde bir araç olarak kullanılabilecek nitelikte hazırlanmalıdır.

5. İdarenin, işin sürecini etkileyecek sözleşmesel yükümlülüklerine iş programında yer verilmelidir. Bu yükümlülükler; yer teslimi, proje teslimi, proje onayı, çalışmaya engellerin kaldırılması, malzeme onayı gibi yükümlülükler olabileceği gibi, sözleşmeye göre daha farklı yükümlülükler de olabilir.

6. İdarenin sözleşmesel yükümlülüklerinin de bulunduğu iş programının idareden onayı alınmalıdır.

7. Şantiye ile ilgili tüm yazışma ve dökümanlar düzgün bie şekilde arşivlenmeli ve korunmalı, önceki yazı ve uygulamalara ilişkin belgelere kolayca ulaşılmalıdır.

Yer teslimindeki gecikmeler -Kamulaştırma sorunları

İşin yapılacağı arazi üzerinde kamulaştırmaya ilişkin bir takım sorunlar mevcutsa bu işlerin sözleşmenin imzalanmasından sonraya kalması durumunda, imalatın tamamen veya kısmen gecikmesi söz konusu olur.

8. Kamulaştırma işleminin sözleşme imzasından sonra yapılacağı biliniyorsa, kamulaştırma işlemi için idare sorumlulukları bir iş programı çerçevesinde sözleşme aşaması veya hemen sonrasında terminlere bağlanmalıdır.

9. Bu terminlerin imalat programını bağlayıcılığı iş programı ile belgelenmeli, kamulaştırmaya ilişkin gecikmelerin iş programına etkisi ispat edilebilmelidir.

10. Kamulaştırma gecikmelerinin işte oluşturduğu süresel kayıpların maliyeti de hesaplanabilmeli, bu maliyetler için idareye hak bildirimi / talebinde bulunulmalıdır.

11. Kamulaştırmadan kaynaklanan süresel kayıplara rağmen işin zamanında bitirilmesi isteniyorsa, işi hızlandırmanın maliyeti de hesaplanabilmeli ve idareye hak bildirimi / talebinde bulunulmalıdır.

Yer teslimindeki gecikmeler - Altyapı deplasmanları

12. İmalat sahasında çeşitli altyapı tesisleri olabilir. Sözleşmede bu tesislerin varlığı ve deplasmanı için sorumluluklar belirtilmiş ise, sorumluluğun idareye ait olması halinde yukarıda yer tesliminde izah edildiği şekilde hareket edilmelidir.

13. Sözleşmede altyapı tesislerinin varlığından söz edilmemişse, bunların deplasmanı yapılmadan, işe en azından kısmen başlanamayacaktır. Bu altyapı deplasmanlarının nasıl ve kim tarafından yapılacağı belirlenmeli, bu çalışmaların işe olan gerek süresel gerekse maddi etkileri belirlenmeli ve idareye hak bildirimi / talebinde bulunulmalıdır.

Avans ödemelerindeki gecikmeler

14. Sözleşmelerde avans ödemesine ilişkin şartlar yazılı olup genelde bu şartlar, avans ve kesin teminat mektubunun verilmesi ve sözleşme imzasıdır.
Bu şartlar yerine getirildikten sonra avans ödemesinde gecikme olması halinde, işe başlanması için avans alınması şartı olsa ve gerekli süre verilse bile, işte mali kayıplar olması kaçınılmazdır. Bu kayıplar belirlenmeli, idareye kayıp hak bildirimi / talebinde bulunulmalıdır.

Proje teslimindeki gecikmeler

15. Proje teslimindeki gecikmelerde işin kısmen veya tamamen gecikmesine sebep olabilir. Teslimdeki gecikmeler işin başında olabileceği gibi, işin ilerleyen safhalarında da yaşanabilir. Bu nedenle, idarenin proje teslimlerine ilişkin yükümlülükleri imalat programı vasıtası ile terminlere bağlanmalı, olası gecikmelerin süresel ve maddi etkisi belirlenerek idareye hak bildirimi / talebinde bulunulmalıdır.

16. Bazı sözleşmelerde işverenden kaynaklanabilecek gecikmeler için süre uzatımı verilebileceği ifade edilir. Ancak aynı ifade çoğu kez, yüklenicinin süre uzatımı dışında bir talebi olamıyacağı şeklinde devam eder. Sözleşmede böyle bir ifade olsa bile, işverenin her türlü tazminat ödemelerinden kurtulamayabileceği unutulmamalı ve gerekli hak tespit ve bildirim çalışmaları yapılmalıdır.

İdari sorunlar - Onaylardaki gecikmeler

17. Hakedişlerin onay ve ödeme süresine uyulmuyorsa sözleşme çerçevesinde gerekli uyarılar yapılmalı, bu konudaki gecikmelerin mali kaybı takip edilerek gerektiğinde hak bildirimi / talebinde bulunulmaldır.

18. Malzeme numune onaylarında gecikmeler oluyorsa bu konuda gerekli uyarılar yapılmalı, gecikmelerin süresel ve mali kayıpları takip edilerek gerektiğinde hak bildirimi / talebinde bulunulmalıdır.

19. İdarenin imalat onay ve kabullerinde gecikmeler oluyorsa bu konuda gerekli uyarılar yapılmalı, gecikmelerin süresel ve mali kayıpları takip edilerek gerektiğinde hak bildirimi / talebinde bulunulmalıdır.

20. İş programının idarece onay süresi belli ve bu süre içinde iş programı onaylanmıyorsa, gecikmelerin süresel ve mali kayıpları takip edilerek gerektiğinde hak bildirimi / talebinde bulunulmalıdır.

21. Proje onay ve / veya görüş bildirilmesine ilişkin gecikmeler mevcut ise gecikmelerin imalat programı vasıtası ile işe süresel ve mali etkisi değerlendirilmeli, gerektiğinde hak bildirimi / talebinde bulunulmalıdır.

Teknik sorunlar

22. İşverenin işin kalitesini garanti altına almak amacı ile Taşaron ve imalatçıları da onaylama yetkisi mevcut ise, geniş bir imalatçı ve Taşaron listesi onaylatılarak rekabet imkanlarının getireceği avantaj konusunda bir kısıtlama ile karşılaşılmamalıdır.

23. Sözleşme kapsamında olmayan yeni bir imalat talebinde, talepler sözlü olsa bile yazılı olarak teyidi istenmeli, fiyat tespiti konusunda sözleşme hükümleri doğrultusunda hareket edilmeli, ancak mümkün ise fiyat onayı alınmadan imalata başlanmamalıdır.

24. İlave maliyet gerektiren veya süre kaybı doğuran malzeme değişiklik talepleri var ise, idare talebinin yazılı olarak resmiyet kazanması sağlanmalı, değişiklik isteğinin süresel ve mali boyutu değerlendirilerek hak bildirimi / talebinde bulunulmalıdır.

25. İş miktarında artma veya azalma var ise sözleşmenin bu husustaki hükümlerine göre gerekirse hak bildirim / talebinde bulunulmalıdır.

26. İşin idare tarafından kontrol ve denetimini yapması konusunda konmuş kurallara uyulmalı, (örneğin bir imalatın idare onayı olmadan kapatılmaması gibi) idarenin bu kuralları yerine getirmemesi halinde sözleşme çerçevesinde gerekli hak bildirimleri yapılmalıdır.

27. Götürü bedelli işlerde, işverenin proje revizyonları ile sözleşmenin dışına çıkma ve götürü bedel dışında işin kalitesini artırma çabalarına karşı dikkatli ve sözleşme çerçevesinde yaklaşılmalıdır.

Hak bildirim ve taleplerinin yapılması

28. Hak talebini gerektirecek nedenin ortaya çıkması neticesinde zaman kaybetmeden idareye uyarı yazısı yazılmalıdır.

29. Talep yazılarının başlangıcında olgu ve doğan hak bildirimi ifade edilmeli, yazı sonunda hak talebi, hakların saklı tutulduğu vurgulanarak yapılmalıdır.

30. Gerektiğinde konu ile ilgili daha sonra yazılan açıklamalı yazılarda, sözleşme maddeleri ile talep arasındaki bağ işverene aktarılmalıdır.

31. Hak bildirim ve talep yazılarında iki önemli hususa kesinlikle dikkat edilmelidir. Bunlardan birincisi yazının zamanında yazılması (sözleşmelerde belirtilen terminler dahilinde), ikincisi ise talebe konu olan sorunların yazılarla takviye edilmesidir. Bu nedenle sonuç alınması için bütün sorunlarda bu iki hususa kesinlikle uyulmalıdır.

32. Talep yazılarının sözleşme ve yürürlükteki yasalara aykırı olmamasına dikkat edilmelidir.

33. Talep yazıları yazılması konusunda deneyimli kişiler şantiyelerde bulunmalı veya bu hususta danışmanlık hizmeti alınmalıdır.

34. Sözlü talebin işin yapılması için geçerli olduğu sözleşmelerde, sözlü taleplerin sözleşmede belirlenen sürelerde yazılı halde alınması takip edilmelidir.

35. İşverenden gelen her türlü yazılı talebin mümkünse parasal ve gerekirse süresel karşılığı için işverenin onayı alınmadan işe başlanmamalı, işe başlanması halinde, sözleşmede belirtilen terminler çerçevesinde gerekli hak tespit ve talebi girişimleri yapılmalıdır.

36. Sözleşmesel konularda sözleşmenin belirttiği terminlerde hareket edilmelidir.

37. Hak taleplerine baz çalışmalar düzenli olarak yapılmalı ve saklanmalıdır.

38. Hak talepleri bu konudaki standartlara uygun olarak yapılmalıdır.

Diğer sözleşme yönetimi hususları

39. İhzarat programı isteniyorsa bu program belirlenen süre içinde verilmelidir.

40. İhzarat alma imkanları varsa değerlendirilmelidir.

41. İş programı ile birlikte hakediş programı isteniyor ise, bu program hazırlanıp verilmelidir.

42. Personelin sözleşmede belirtilen bildirim süresi içinde idareye bildirim yapılmalıdır.

43. Vergi ve resimlerin ödenmesi konusunda sözleşmesel yükümlülükler yerine getirilmelidir.

44. Katılım payları, teknik altyapı teminat bedelleri ödemeleri tanımlanmış ise sözleşme çerçevesinde üzerimize düşen yükümlülükler yerine getirilmelidir.

45. Yapım ve oturma ruhsatları alınması tanımlanmış ise sözleşme çerçevesinde üzerimize düşen yükümlülükler yerine getirilmelidir.

46. Fiyat farkı alınabilecek malzemeler var ise sözleşme çerçevesinde bu haktan yararlanılmalıdır.

47. Altyapı bağlantılarının yapılmasında sorumluluklar tanımlanmış ise sözleşme çerçevesinde üzerimize düşen yükümlülükler yerine getirilmelidir.

48. Kesilen teminat ve diğer paraların iadesi takip edilmelidir.

49. Günlük faaliyet raporları işveren veya temsilcisi le birlikte imzalanmalı çalışılamayan gün, vb. gibi tespitler kayda geçmelidir.

50. İdarenin yer teslimi yaptığı inşaat sahasında değişiklik yapması durumunda oluşabilecek zararların telafisi için gerekli hak bildirim / talepleri yapılmalıdır.

51. İşin geçici kabulünün yapılmasına yönelik yükümlülükler çerçevesinde gerekli sorumluluklar yerine getirilmelidir.

52. İşin geçici kabulü yapıldıktan sonra, kesin hakediş raporunun hazırlanmasına yönelik gerekli sorumluluklar yerine getirilmelidir.


Hazırlayan:
Cem KAFADAR
İnşaat Mühendisi (ITU-1987)

Şantiye Kuruluşunda Dikkat Edilecek Hususlar

Şantiye Kuruluşunda Dikkat Edilecek Hususlar

İş başlamadan once yapılması gerekenler:

1. Sosyal sigortaların ilgili bölge veya şube müdürlüğünden işyeri numarası alınmalıdır.
2. SSK’dan alınan imza sirküleri şantiye yönetimince doldurulup imzalanmalıdır.
3. İlgili vergi dairesinden hesap numarası alınmalı ve kasa defteri noterde onaylatılmalıdır.
4. İşyerinin bölge çalışma müdürlüğünden dosya numarası alınmalı, yapı iş defteri temin edilerek çalışma müdürlüğüne tasdik ettirilmelidir.
5. İmar müdürlüğü veya belediyeye “TUS” için müracat edilmelidir.
6. Şantiyeye elektrik, su, telefon ve internet bağlantı temini için ilgili kurumlara müracat edilmelidir.
7. İş kazalarında gidilecek sigorta hastanesi, acil durumlarda gidilecek en yakın poliklinik ve eczane tespit edilmeli, şantiye sağlık işleri sorumlusu ve şoförlere gidecekleri adres ve başvuracakları kişilerle ilgili bilgi verilmelidir.
8. Gerekli sigorta işlemleri yapılmalıdır.

Şantiye mobilizasyon plan - projesi ön hazırlığı :

9. Sahanın rölevesi alınarak çalışma sahası ve mobilizasyonun yapılacağı şantiye sınırları tespit ve dökümante edilmelidir.
10. İnşaat sahasından geçen ve taşınması gereken alt yapı hatlarının varlığı araştırılmalı, mobilizasyon işlemleri ile birlikte ilgili kurum ve kuruluşlarla irtibata geçerek deplasman işlemleri için girişimler yapılmalıdır.
11. Şantiye yakınından geçen enerji hattı varsa, elektrikle çalışacak makinalar da dikkate alınarak o hattan yararlanılıp, yararlanılamayacağı öğrenilmelidir.
12. Kurulacak ambarların gerekli malzemeye göre kapasite ve büyüklükleri tespit edilmelidir.
13. Şantiye tesislerinde yapılacak imalatların yaklaşık ortalama günlük ve toplam miktarları tespit edilmelidir.
14. Araçlara park, tamirhane, yedek parça deposu için ayrılacak yerlerin ve şantiye içi yolların ölçülerinin tayini için şantiyede kullanılacak iş makinalarının çeşidi ve sayıları tesbit edilmelidir.
15. Yapılacak işin büyüklüğü göz önünde tutularak, ortalama ve en fazla kaç işçi ve teknik elamanın şantiyede çalışacağı, bunlardan ne kadarının şantiyede kalacağı tespit edilmeli ve bulunan sayılara göre işçilerin dinlenme, yemek yeme, soyunup giyinme, yatma, tuvalet yerleri, sayıları ve ölçüleri; evli personel için yapılacak lojmanların yerleri ve sayıları belirlenmelidir.
16. Şantiye kuruluşunda, asgari ihtiyaçların minumum yatırım ve işletme maliyeti ile karşılanması prensibi esas olmalı, kurulacak tesis seçiminde bina, baraka, konteyner kullanılması gibi seçeneklerden en uygun olanı seçilmelidir.
17. Şantiyenin büyük yerleşim merkezlerinden uzak olması halinde, şantiyede bulunacak personel ve işçilerin ihtiyaçlarını karşılamak için yapılacak kantin ve benzeri binaların sayı ve büyüklükleri tesbit edilmelidir.
18. Şantiye içi ulaşım güzergahları ile dahili su ve elektrik dağıtım plan ve güzergahları belirlenmelidir.
19. Haberleşme ihtiyaçları tespit edilerek, telefon hat sayısı, internet hat kapasitesi, telsiz ihtiyacı vb. belirlenmelidir.
20. Şantiye için gerekli olacak; bilgisayar, yazılımlar, printer, fotokopi ve faks makinesi gibi ofis donanım ve ekipmanları tespit edilmelidir.
21. Jeneratör gerekiyorsa bunların sayı ve kapasiteleri tesbit edilmelidir.
22. Günlük kullanılacak ortalama su miktarı hesaplanmalı ve bu suyun nereden, ne şekilde temin edileceği ve şantiyede nasıl saklanacağı belirlenmelidir.
23. Sahaya giriş çıkış noktaları tespit edilmelidir.
24. Çevre çitinin tipi ve güzergahı tespit edilmelidir.
25. Kanalizasyon ve foseptik yerleri belirlenmeli, tesisatlar ihtiyaca yeter kapasitede olmalıdır.
26. Beton santralı ve kule vinc gibi sabit tesislerin yerleri tespit edilmelidir.
27. Beton tesisi dökülecek betonun yoğun olduğu merkeze yakın olacak şekilde kurulmalıdır.
28. Beton tesis alanına açık drenaj yapılmalı, bu alanda büz kullanılmamalıdır. Atık suyun içindeki çimento büzün tıkanmasını kolaylaştıracaktır.
29. Beton mikserlerinin beton santralı yanında birikmesini önlemek için park yeri tespit edilmelidir.
30. Çöp ve atık malzeme toplama noktaları belirlenmelidir.
31. Kantar gerekiyorsa şantiye girişine yakın bir yere kantar binası yapılmalıdır.
32. Kablo ve hat çekimleri şantiyenin kalıcı bir tesis olduğu düşünülerek düzgün bir şekilde yapılmalıdır. Elektrik şebekesinde kablo ek sayısının en az sayıda tutulması zamanla ortaya çıkacak arızaları büyük ölçüde önleyecektir.
33. Elektrik direğinde elektrik panosu varsa paratoner tesisatı döşenmesi faydalı olacaktır.
34. Hakim rüzgar yönü öğrenilmelidir.
35. Şantiye tesislerinin bulunduğu alanlarda ağaçlandırma ve yeşillendirme yapılmalıdır.
36. Şantiye sahası yağmur sularının birikmesine engel olacak şekilde, örneğin %1-1.25 eğimli olmalı, şantiye çevresi ve ünitelerin etrafında gerekirse drenaj yapılmalıdır.
37. Mobilizasyon projesinde, üstünde ileride bir yapılaşma olmayacak şekilde şantiye tesisleri, ulaşım yolları, açık ve kapalı stok sahaları yerleştirilmelidir.

Şantiye Güvenliği

38. Şantiyenin çevre güvenliğini sağlayacak önlemler alınmalıdır.
39. Şantiyenin görünür yerlerine, iş emniyeti ve şantiye güvenliğine ilişkin uyarı levhaları konmalıdır.
40. Şantiyenin girişine işin adı, işvereni, ada pafta no, yapımcı firma veya firmaların isimleri, teknik sorumluların isim ve ünvanları, işin keşif bedeli gibi bilgilerin yazılı olduğu bir pano konmalıdır.


DEPO YERLERİNİN TESPİTİ

Kum Deposu

41. Harç yapılan yerlere yakın olmalı ve etrafında araçların manevrası için yeterli mesafe bulunmalıdır.

Çakıl Deposu

42. Beton hazırlanan tesise yakın olmalı, araçlar kolayca döküp uzaklaşabilmelidir.

Kazıdan Çıkan Toprak

43. Kazılardan çıkan toprak şantiye içinde dolgu olarak kullanılacaksa, bu durum proje safhasında tesbit edilerek ara stok sahaları belirlenmelidir.

Çimento Depoları

44. Beton hazırlanan tesise yakın olmalıdır.
45. Çimento, beton veya taş zemin üzerine konursa rutubetin etkisiyle bozulabileceğinden, çimento depolarının döşemeleri adi ahşap döşeme ile kaplanmalıdır.

Betonarme demirleri stoklama ve hazırlama yeri

46. Stok sahası ve demir hazırlama sahası yükleme ve indirme için kolay ulaşılabilir, vinçlerin etki alanı içinde olmalıdır.
47. Betonarme demirleri kullanılmadan uzun süre bekletilecekse, yağışlarla aşırı derecede paslanmamaları, yağışlı havaların demir kesme bükme işlemlerini etkilememesi için demir kesme ve bükme makineleri bir sundurma altında olmalıdır.

Doğrama Atölyeleri

48. Hazır alınan doğramalar bina içinde bir yere konabilirler. Fakat şantiyede imal edilecek doğramalar için kereste deposu yakınında bir doğrama atölyesi planlanmalıdır.

Demircilik işleri

49. Sıcak demircilik işlerinin yapılacağı yerler kereste ve benzeri gereç depolarından uzakta düşünülmelidir.
50. Soğuk demircilik işleri için ayrılan yerler, diğer gereç depoları ve işyerine uygun uzaklıkta tanzim edilmelidir.

Makina ve araç parkları, bakım tamir atölyeleri

51. Araç parklarının yeri şantiye girişinde, yola yakın olmalıdır.
52. Bakım ve tamir atölyesinin yakınında 40-50 m2 lik bir alana koltuk ambarı kurulmalıdır.

Yollar

53. Şantiye içi yolların genişliği ve yüzey kaplaması, kullanılacak motorlu taşıtların özelliğine ve trafik yoğunluğuna göre belirlenmelidir.
54. Şantiye içi yollar, çalışma yerleri ve depo yerlerine göre tanzim edilmelidir. Yolların planlanmasında taşıt yolları ile yaya yollarının sık kesişmemesine dikkat edilmelidir.

Mobilizasyonun projelendirilmesi :

55. Mobilizasyon projesi alt yapı tesislerini de (su, telefon, elektrik, kanalizasyon, drenaj, yol) içerir bir şekilde, sonradan yapılacak kazı ya da ekipman hareketi sırasında oluşabilecek kazaları da asgariye indirmek amacıyla herkesin görebileceği bir veya birkaç yere asılmalıdır.
56. Mobilizasyon iş programı hazırlanmalıdır.
57. Kurulması planlanan tesislerin inşaat + elektrik + mekanik imalat detayları ve planları hazırlanmalıdır.


Hazırlayan:
Cem KAFADAR
İnşaat Mühendisi (ITU-1987)

Şantiye Organizasyonu ve Çalışanların Motivasyonunu Yükseltecek Püf Noktaları

Şantiye Organizasyonu ve Çalışanların Motivasyonunu Yükseltecek Püf Noktaları

1. Organizasyonda;
Ortak hedef
İş ve işlevlerin belirlenmesi
Bireylerin seçilmesi,
İş ve işlevlerin benzer niteliklerine göre bireylere dağıtılması
Bireylerin iş ve işlevlerini yerine getirmesi için yetkilendirilmesi
Bireyler, iş ve işlevler arasında koordinasyon
belirlenmelidir.

Ortak hedef

2. Organizasyonda yer alan her birey, projenin genel hedeflerini ve bu hedeflerin gerçekleştirilmesi için kendilerine düşen payı (bireysel hedefleri) bilmelidir.

İş ve işlevler

3. Organizasyon yapısı, projenin kapsadığı iş için öngörülen planlama, uygulama ve kontrol sistemleri ile uyumlu olmalı, bu nedenle öncelikle bu sistemler (Yapım yöntemleri) belirlenmelidir.
4. Yapım yöntemine göre planlama, uygulama ve kontrol sistemlerini içeren iş ve işlevler belirlenmelidir.

Bireyler

5. İşin yürütülmesi için gerekli olan iş ve işlevler belirlendikten sonra, bunlar gruplandırılarak, bu fonksiyonları yerine getirecek kişi, birim ve bölüm profilleri oluşturulmalıdır.
6. Gruplandırılmış iş ve işlevler için harcanacak zaman belirlenmeli, buna göre eleman sayıları ve gerek duyulacağı zaman saptanmalıdır.
7. Kişilerin mesleki eğitim ve tecrübeleri yaptıkları işe uygun olmalıdır.


İş ve işlevlerin benzer niteliklerine göre bireylere dağıtılması

8. Çalışanların görev, sorumluluk ve yetkilerinin neler olduğunun saptanması, görevlerin birbiriyle olan sınırlarının ve bağlantılarının çizilmesi, görev-sorumluluk arasında dengeli bir dağılımın sağlanması amacıyla görev tarifleri yapılmalı ve uygulanmalıdır.
9. Personel görev tariflerinde bir personele üstesinden gelemeyeceği iş yükü verilmemelidir.
10. Personelin görev tariflerinde belirlenen işler ve harcanan zaman denetlenmeli, bazı işlere öngörülenden fazla zaman ayrılmasının diğer işleri aksatması önlenmelidir
11. Organizasyonda her işin tek sorumlusu olmalı, hiç bir fonksiyon sahipsiz kalmamalıdır.
12. Personelin yetki ve sorumlulukları hiçbir soruya ve yoruma neden olmayacak açıklıkta ve netlikte tanımlanmalı, herkese sorumluluğu oranında yetki verilmelidir.
13. Personele yaptıkları işi sürükleyip götürebilecek yetkiler verilirken, yetki kullanımları denetlenmelidir.

Bireyler, iş ve işlevler arasında koordinasyon

14. Şantiyede; Bilgi, Talimat, Haber akışının şekil ve niteliği, diğer bir deyişle, birim ve birimler arası iletişim, ve şantiyede geçerli olacak yönetim tarzı ve anlayışı belirlenmelidir.
15. Şantiyede koordinasyon için kullanılacak iletişimin şekli ve niteliği belirlenmelidir.
16. Düzenli periyodik iletişim gerektiren hususların;
Planlamaya uygulamaya bilgi aktarımı,
Planlamanın, uygulamaya bilgi aktarımı,
Metraj bölümünün sahaya ve planlamaya bilgi aktarımı,
Dizayn ofisinin uygulamaya bilgi aktarımı,
Uygulama bölümünün sözleşme yönetimi bölümüne bilgi aktarımı,
Muhasebe ve hakediş bölümleri arası bilgi aktarımı (Taşaron hakedişlerindeki avans, ihzarat kesintileri ),
zamanı, şekli ve bu konudaki sorumluluklar tanımlanmalı, bu hususlar kişilerin görev tariflerinde de yer almalı ve denetlenmelidir.
17. Takım üyeleri arasında açık iletişim sağlanmalıdır.
18. Şantiye içi koordinasyon, bireysel ve proje hedeflerine ilişkin performansın değerlendirilmesine imkan sağlamalıdır.
19. Programa göre işin durumunun değerlendirildiği, bu değerlendirmeye göre aksaklıklar ve ihtiyaçların belirlendiği, hedeflerin tekrar gözden geçirileceği ilgili kısım şeflerinin tam katılımı ile oluşturulacak şantiye toplantıları düzenlenmelidir.
20. Yapılan toplantılarda alınacak kararlar tüm personele ulaştırılmalıdır.
21. Toplantı gündemi, toplantı öncesi belirlenmeli ve toplantıya katılacaklara bu gündem önceden verilmelidir.
22. Toplantıların şantiyedeki çalışmaya engel olmayacak zamanlarda yapılmasına dikkat edilmelidir.
23. Her toplantıda bir önceki toplantıda alınan kararların ne şekilde uygulandığı değerlendirilmelidir.
24. Toplantı notları tarih sırasına göre düzenli olarak saklanmalıdır.
25. Şantiyede ortak duyuruların yapılacağı bir duyuru panosu bulunmalıdır.
26. Şantiyenin görünür bir yerine çalışanların istek ve şikayetlerini bildirebilmelerine imkan sağlayacak bir kutu konmalıdır.

Dökümantasyon

27. Şantiyede, döküman endeksleme sistemi oluşturulmalı ve çalışma dosyasından başlayarak arşiv dosyasına kadar dosyalama, güncelliğin takibi, ilişkilendirme, yönlendirme, referans verme ve sistemli arşivleme işlemleri düzenli bir şekilde yapılmalıdır.
28. Yönetimin şantiye için belirlediği hedeflerin düzenli bir şekilde dökümante edilerek tüm çalışanlara iletilmesi sağlanmalıdır.

Personele sağlanan imkanlar

29. Personele sağlanacak imkanlar çalışanlar arasında huzursuzluğa yol açmayacak şekilde belirlenmelidir.
30. Şantiye çalışanlarının ihtiyaç duyduğu eğitimler saptanmalı ve buna bağlı bir eğitim planı hazırlanmalıdır.

İşe yeni girişler ve işten ayrılmalar

31. Planlama çalışmaları gözönünde tutularak personel takviyesi veya azaltılmasına ilişkin çalışmalar işin hızını ve maliyetini etkilemeyecek şekilde yürütülmelidir.
32. Herhangi bir veya birden çok personelin işten ani ayrılması durumunda işlerin aksamadan devam edebilmesi için gerekli tedbirler alınmalıdır.
33. Yeni işe başlayanlar için oryantasyon programları düzenlenmelidir.

Diğer

34. Şantiye organizasyonu yapılırken, teklifte düşünülen organizasyon yapısı ve personel sayısı da dikkate alınmalı, farklı bir yapılaşma oluyorsa gerekçeleri açıklanmalı ve teklif grubuna geribildirim yapılmalıdır.
35. Fazla mesaiye neden olan işler belirlenmeli ve fazla mesainin gerekliliği değerlendirilmelidir.
36. Fazla mesai çalışmaları kontrol edilmelidir.
37. İşin yapısı gereği bir süre için boşa çıkacak elemanların (örneğin işin durması, kış mevsimi vb.) şantiye içi veya dışında nasıl değerlendirileceği planlanmalıdır.
38. Yıllık izin başvuruları önceden yapılmalı, izine gidecek çalışanın yerine görevlendirilecek personel belirlenmeli, izinler şantiyedeki işleri aksatmamalıdır.
39. Çalışma ortamının fiziksel şartları çalışmaya uygun olmalıdır. (Isıtma, havalandırma, aydınlatma vb.)
40. Çalışanlar arasında çatışmalar yaşanmamasına dikkat edilmelidir.
41. İşe geliş ve gidiş saatlerine tüm personelin titizlikle uyması sağlanmalıdır.
42. Tüm çalışanların maliyet ve zaman bilinciyle kaynakları etkin ve ekonomik biçimde kullanabilmeleri sağlanmalıdır.
43. Belirli zamanlarda şantiye yönetiminin çalışanlar arasındaki arkadaşlık bağlarını olumlu yönde geliştirmek amacıyla iş dışı toplantılar düzenlemesinde fayda vardır.

Hazırlayan:
Cem KAFADAR
İnşaat Mühendisi (ITU-1987)